En dan zwemmen er opeens vissen voor je huis

Het noodweer dat Thailand afgelopen maand geteisterd heeft, heeft Cambodja niet onberoerd gelaten. Een groot deel van het land is laagland en daar stromen de rivieren uit de omringende landen heen. Je kunt het land op dit vlak heel goed met Nederland vergelijken. Dat is ook een doorstroomland van diverse rivieren. De overvloedige regens in Thailand en Laos hebben hier de rustige stromende rivieren doen transformeren in kolkende watermassa’s, die in eerste instantie vooral in de grensgebieden veel schade en overlast veroorzaakt hebben. Uiteindelijk zijn 20 van de 24 provincies ernstig getroffen door de overstromingen, aangezien op vele plaatsen de rivieren buiten hun oevers getreden zijn.
Volgens de officiële cijfers zijn 152 mensen, waaronder veel kinderen, verdronken. Tienduizenden gezinnen moesten noodgedwongen hun huizen verlaten en zijn geëvacueerd Nog eens honderdduizenden mensen, die hun huizen niet hoefden te verlaten, dienen zich een weg te banen door het water om hun ondergelopen huis te bereiken. Een aantal gebieden zijn zelfs helemaal afgesloten van de buitenwereld. Zo’n anderhalf miljoen huishoudens hebben op één of andere wijze overlast van de hoge waterstanden. De rijstoogst kan als verloren beschouwd worden in de gebieden, die al langere tijd onder water staan. De eerste schattingen spreken over130.000 ha, zeg maar zo’n 200.000 voetbalvelden met rijstplanten die verwoest zijn. Uiteraard zijn het de armere gezinnen, die het meest te lijden hebben. Zij hebben geen spaartegoeden op de bank staan, hun huizen staan niet op palen en zij staan letterlijk tot hun knieën, of hoger, in het water. Tevens hebben ruim 1200 scholen hun poorten moeten sluiten, omdat ze onbereikbaar waren geworden.
Aangezien hier het regenseizoen in volle gang is, komt er in Cambodja zelf nog een extra plens water bij. Zoals ik in het vorige verslag al schreef, eist de ongebreidelde houtkap, die hier al jarenlang plaatsvindt ook zijn tol. Water dat normaliter door de bomen vastgehouden wordt, stroomt nu onmiddellijk weg. Door de regering zijn aan vele ondernemingen concessies verleend voor deze houtkap en op deze wijze “verdienen” de machthebbers er nog een zakcentje bij, om hun niet onaanzienlijke salarissen bij te spekken.

In mijn woonplaats Kampong Thom is de rivier Stung Saen op een aantal plaatsen buiten zijn oevers getreden en dit heeft hier, zoals ik het kan beoordelen, enkel voor de nodige overlast gezorgd. Een flink aantal huizen zijn ondergelopen, sommige wegen zijn onbegaanbaar en een paar huizen zijn ontruimd. Grote gebieden rondom Kampong Thom staan echter onder water en hopelijk zakt het waterpeil gauw, zodat de rijstoogsten hier niet zullen mislukken. Een dijk, vlak buiten Kampong Thom, is “doorgesneden” om het water vrijuit een polder in te laten stromen. Een aantal scholen is niet meer toegankelijk, doordat het schoolplein veranderd is in een meer. De straat aan de rivier, die bij het vorige verslag nog zichtbaar was en waaraan kinderen werden gewassen, brommers werden schoonmaakt en werd gevist, is verdwenen en staat onder een diepe laag water. De foto is dit maal 50 meter ervoor genomen, want verder kon ik met de fiets niet komen. Bovendien was de straat afgesloten, maar daar trokken niet veel mensen zich wat van aan, want velen waagden een doorgang door deze vaarweg.

Aangezien mijn woonruimte niet ver van de rivier is, kwam vorige week het water langzaam de straat ingestroomd en was het wassende water goed te volgen. Na een dag of drie stond het precies tot aan de toegangspoort van mijn woonhuis, die gelukkig nog zo’n 30 cm hoger is, zodat ik niet bang hoefde te zijn dat water het huis in zou stromen.
Op het stoepje staand bij de poort zag ik nu opeens visjes voor mijn neus zwemmen. Dit was wel een hele rare gewaarwording. In het kader van dieren in en om het huis (verslag van vorige keer), kunnen de vissen erbij geschreven worden. Naar links kijkend, was de straat getransformeerd tot een ondiep kanaal. Een kano bleek opeens van groot nut te zijn, kinderen gooiden hun hengel uit, of dobberden in een wastobbe rond en heel veel door het water wadende mensen, met opgestroopte jurken en broeken. Voor kinderen een waar paradijs, want zij waren opeens verrijkt met een veilig zwembad, vlak voor de deur. Aan het eind van de straat had het water een diepte van ruim een halve meter en was nog net te bereiken met de fiets, die gelijk een onbedoelde schoonmaakbeurt kreeg. De huizen aan dat gedeelte van de straat, die niet gezegend zijn met een hoge stoep, of op palen staan, waren ondergelopen…….
Een blik naar rechts leverde een grazende koe op, die naar veiliger gebied was gebracht en wat diepe plassen. Al onze straathonden hebben zich maar even teruggetrokken en laten zich niet zien. Blijkbaar hebben ze niet zo veel met water. Al met al leverden deze tafereeltjes vele sfeervolle beelden op, ondanks de overlast bij sommige gezinnen. Dit maakte het moeilijk kiezen tussen de foto’s, die bij dit verslag geplaatst zijn……

Inmiddels is het water zich aan het terugtrekken. Hopelijk zal de overlast voor de mensen met de ondergelopen huizen, gauw voorbij zijn. Zoals ik begrepen heb, is dit een bijna jaarlijks terugkerend fenomeen in Kampong Thom en zijn de mensen hier niet anders gewend. Zo op het oog wordt het ongemak lijdzaam en soms vrolijk doorstaan en is men er eigenlijk al een beetje op voorbereid, aangezien kano’s, loopplanken en zelfs hele “wegconstructies” van planken in een mum van tijd “uit te kast getrokken” zijn. In Cambodja zal het spreekwoord: “Zijn koetjes op het droge hebben” wel opgang doen, want op alle hogere, droge gebieden, bijvoorbeeld langs snelwegen, zijn opeens koeien gestald, die geëvacueerd zijn uit de ondergelopen gebieden. Vaak staat het water al een aantal meters bij deze aangelijnde koeien vandaan, zodat ze naast voedsel ook een grote drinkbak in de buurt hebben en niets tekort komen.
Tevens zal er afgelopen dagen veel vis op het menu gestaan hebben bij diverse huishoudens, want overal zie je mensen met visnetten aan de gang. Op deze manier wordt van de nood een deugd gemaakt. De vissers trekken veel publiek en zorgen voor het nodige volksvermaak. Dat nog vergroot wordt als “een groot blank persoon” stopt en uitgebreid foto’s van de uitgegooide netten maakt en van de vissers, die kort daarna er achteraan springen, het kolkende water in. Heb al diverse uitnodigingen gehad om ook te proberen zo’n netje uit te gooien, maar het iedere maal, onder veel gelach van de omstanders, afgeslagen. Hieraan moet toegevoegd worden dat het niet helemaal ongevaarlijk is wat zij doen, want er zijn er inmiddels een aantal vissers verdronken, die hun net achterna doken en niet meer bovenkwamen. Waarschijnlijk ergens in verstrikt geraakt……..

Een geluk bij een ongeluk is dat de tyfoon Nari, die vorige week nogal huisgehouden heeft in delen van de Filipijnen, Cambodja links heeft laten liggen, zodat het land een tweede “vloed” bespaard is gebleven. Twee dagen een hevige wind en een paar flinke hoosbuien waren de enige merkbare gevolgen van deze langstrekkende en in kracht afnemende tyfoon.

In de gebieden die nu nog onder water staan en waar zich mensen bevinden, die geen contact hebben met de buitenwereld, begint de hongersnood toe te slaan en is er de dreiging van de uitbraak van allerlei ziekten, omdat deze mensen verstoken zijn van drinkwater en van het vervuilde water om hen heen zijn gaan drinken. Tel daarbij nog de verwoeste oogst op en het moge duidelijk zijn dat een deel van de bevolking zwaar te lijden heeft van deze overstromingen en het voor hen rampzalige gevolgen zal hebben.

Of dat nog niet genoeg is, komt er, vooral in het noordwesten nog een extra probleem om de hoek kijken. Cambodja heeft de twijfelachtige eer om in de wereld één van de meest vervuilde landen met landmijnen te zijn. Men schat dat er nog 4 tot 6 miljoen (!!!) onontplofte exemplaren in de grond verborgen zijn. Wat een ongelooflijk aantal! Ik kon mijn oren niet geloven toen ik deze aantallen vernam. Deze zijn in de vele tientallen jaren dat hier een burgeroorlog gevoerd werd, in de grond geplaatst. Met name de Rode Khmer soldaten hebben zich hieraan schuldig gemaakt. Zij waren gelegerd in het noordwesten en trokken vandaar naar de rest van het land. Geschat wordt dat de helft van alle dorpen in de afgelegen gebieden “besmet” zijn met landmijnen. Al met al telt het land inmiddels 40.000 (!!!) verminkte landgenoten, veelal op jonge leeftijd al gewond geraakt, en daar komen jaarlijks enkele honderden bij. Vooral het mannelijk deel van de bevolking in deze gebieden heeft grote kans om verminkingen op te lopen, vanwege hun risicovolle gedrag. Het komt nogal eens voor dat jongens gaan spelen met de gevonden explosieven……….
Door het stromende water komen deze mijnen aan te oppervlakte en/of worden ze verplaatst. Een levensgevaarlijke situatie, die ongetwijfeld naast de jaarlijkse slachtoffers nog voor extra leed zal zorgen. Er zijn een aantal organisaties in Cambodja actief, die zich bezig houden met het opruimen van die mijnen. Deze schatten dat het nog tientallen jaren zal duren, voordat de mijnen geruimd zullen zijn, aangezien deze werkzaamheden zeer arbeidsintensief zijn.

Naast de littekens van de genocide, die ik eerder beschreven heb, komen er dus nog bijna dagelijks letterlijk nieuwe littekens bij. Bijna niet voor te stellen wat een persoonlijk leed dit brengt bij de slachtoffers en de familieleden, die bijvoorbeeld opeens een gehandicapt kind binnen de muren krijgen of een kostwinnaar kwijtraken…….. In de ranglijst van de landen met daarop het aantal geamputeerde mensen in de wereld, heeft Cambodja de twijfelachtige eer om op een van de hoogste plaatsen te staan.……..

Hieronder had ik ook nog verslag willen doen van de viering van World Teachers Day, maar dan wordt dit schrijven twee keer zo lang. Dat verslag wordt volgende keer geplaatst, tenminste als er geen dringender zaken spelen. Een van deze zaken zou de driedaagse demonstatie kunnen zijn, die vandaag, woensdag 23 oktober, begint in Freedom Park, precies 21 jaar na het sluiten van het Parijse akkoord, die van Cambodja een democratisch land had moeten maken. Helaas is van de euforie van 21 jaar geleden, weinig meer over. Tijdens deze driedaagse demonstratie zullen er iedere dag marsen gehouden worden naar ambassades van landen die het toenmalige verdrag mede ondertekend hebben.
De boycot van de 55 leden van het Parlement gaat onverminderd voort, zodat alleen de 68 vertegenwoordigers van de partij van Hun Sen de Assembly bevolken. Sam Rainsy verbleef afgelopen weken in Amerika en Europa, waar hij internationale steun gezocht heeft voor zijn standpunten en is gisteren teruggekomen. Helaas staat Cambodja, over ranglijsten gesproken, niet hoog op de politieke agenda’s van veel staatshoofden, aangezien het kleine land internationaal niet zoveel voorstelt en er weinig belangen mee gemoeid zijn, zodat ik bang ben dat hij met “lege handen” teruggekeerd is.

Zelf zal ik overmorgen voor een kleine week in Phnom Penh verblijven en misschien kan ik nog iets meekrijgen van de laatste dag van deze driedaagse demonstratie.


Met vriendelijke groet,
Li hai,
Marcel
marcelger8@hotmail.com


PS
Wie erg nieuwsgierig is naar de foto’s van World Teachers Day, zoals ik die mede georganiseerd heb en niet wil wachten op het mogelijk volgende verslag, kan ik alvast verwijzen naar mijn facebook pagina. Daar is een fotoverslag van deze dag te vinden, die plaatsvond op een basisschool in een dorpje, zo’n 60 kilometer ten noorden van Kampong Thom.