Dieren om en in het huis

In Cambodja kun je niet om dieren heen. Ze leven om het huis en in sommige gevallen zijn het genode, maar vaker ongenode gasten in mijn woning. Hoewel de dieren mij lief zijn, heb ik sommige soorten toch liever op afstand. Helaas houden ze hier niet altijd rekening mee. Ik zal jullie voorstellen aan een aantal dieren waar ik in het dagelijkse leven mee te maken heb.

Laat ik eerst maar met de talrijkste en luidruchtigste diersoort van de hele straat beginnen: de hond. De naam straathond is hierbij wel van toepassing. In de eerste weken, toen ik naar mijn huis liep of fietste, begon aan het begin van de straat de eerste hond te blaffen en aangezien praktische iedere bewoner één of meerdere honden bezit, werd dit geblaf overgenomen door de hond(en) van het volgende huis. En dat ging zo de hele straat, zo’n 250 meter, door. Aangezien ze vrij rondlopen, liep er altijd wel één of twee van die beesten een stukje met je mee. Vond het erg discriminerend, aangezien dit “eerbetoon” alleen mijn persoon betrof en ze nauwelijks aandacht schonken aan de passerende autochtone bewoner. Eén voordeel was wel, dat ook in Cambodja ons Nederlandse spreekwoord: “blaffende honden bijten niet” opgang doet, zodat ik altijd zonder kleerscheuren, maar wel enigszins opgelaten door het lawaai dat ik in de straat veroorzaakte, het huis bereikte. Inmiddels zijn er nog maar twee “volhardende” honden die, als ze zin in hebben, een kort geblaf voorbrengen als ik langskom, zodat de bovenburen mij niet meer van verre horen aankomen. Je zou kunnen zeggen dat ik door deze dieren geaccepteerd ben en in de straat “ingeburgerd” ben.
Overdag hoor ik ze dus niet meer, maar ’s nachts daarentegen roeren ze zich flink. Het lijkt wel of alle honden van de straat de bewoners getuige willen laten zijn van het enorme gejank dat ze gezamenlijk voort kunnen brengen. Eén hond begint en de rest valt dan in….. en dit gehuil kunnen ze minutenlang volhouden. Maar ook dit went en val tijdens dit kabaal gewoon in slaap.

Dat van talrijkste neem ik gelijk terug als ik het over de mier ga hebben. Over het algemeen een nuttig beestje, dat beaam ik gelijk, maar niet zoals ze zich tot op heden in mijn huis manifesteren. Als er een colonne van deze beestjes over mijn tandenborstel naar boven loopt om de restanten van de tandpasta “op te ruimen” gaan ze in mijn ogen te ver. Ook hebben ze éénmaal hun domicilie in mijn laptop proberen op te slaan. Iedere maal als ik deze openklapte, kwamen er mieren uit allerlei openingen naar buiten. Zelfs een gesloten doosje met pepermuntjes in een la was niet veilig voor ze. Het viel me al op dat er zoveel mieren in de la rondliepen, totdat ik het doosje, waarin de pepermuntjes zouden moeten zitten, openmaakte. Eén krioelende massa mieren tussen een wit poeder, waar geen pepermuntje meer in te herkennen was. Helaas had het opruimen van het doosje niet het gewenste resultaat in het laatje, want de mieren bleven aanwezig………. Tot ik in de gaten kreeg dat op de afstandsbediening van een fan, die ik niet gebruikte toch wel veel mieren liepen. Toen ik deze openmaakte bleek een deel van wat eerst pepermuntjes waren, “versleept” te zijn naar het binnenste van dit apparaat en ook hierin krioelde het van deze o zo “nuttige” beestjes. Dat ze inmiddels al drie keer in mijn doosje met wattenstaafjes huisvesting gezocht hadden, kon ik ze nog vergeven. Het was alleen lastig om ze op een diervriendelijke manier eruit te krijgen en na de derde keer heb ik het doosje maar heel goed weggeborgen. Maar na het volgend voorval hebben ze het helemaal verbruid bij mij.
Zo heb ik een pot met gebakken bananenschijfjes op de kast staan en af en toe neem ik er een paar handjes uit. Nu wilde het geval dat deze pot bijna leeg was en ik besloot het restje op te maken. Ik nam een handje en at dit op. Even later dacht ik, laat ik het laatste ook maar pakken en nam wederom een handje met daarin het restant en deed het in mijn mond. Maar wat was dat, wat ik bij de vorige hap niet proefde, gebeurde nu wel. Het leek wel of ik allemaal prikken in mijn wangen voelde. Ik keek eens goed naar de plastic pot en zag tot mijn schrik honderden, misschien wel duizenden, in verwarring gebrachte mieren rondkrioelen, want die waren in twee handjes hun complete proviandvoorraad kwijtgeraakt. En niet alleen dat, ook een deel van hun familie was met de proviand verdwenen……. Nou, dat van die voorraad was niet voor lang, want het deel dat nog niet doorgeslikt was, spuugde ik terug in de pot. Vervolgens kon ik met mijn vingers nog wat mieren, die zich vastgebeten hadden in mijn wangen uit mijn mond halen en deze aan de rand van de opening van de pot afvegen. Een flink aantal spoelbeurten later was ik over de walging heen en kwam tot de conclusie dat deze beestjes hiermee absoluut een stap te ver gegaan waren en een grens hadden overschreden. Vanaf dat moment is de staat van oorlog uitgeroepen en in oorlogen is alles toegestaan. Ieder straatje mieren dat ik vanaf nu in huis tegenkom wordt met de spuitbus bestreden…… De leermomenten hierbij zijn wel, dat ik eerst heel goed kijk voordat ik iets uit het huis consumeer en…… alle etenswaren meer dan goed afsluit.

Een ander beest dat voor de nodige schrikmomenten gezorgd heeft, is de skink. Ja, ik had er ook nog nooit van gehoord, voordat ik naar Cambodja ging, dus ik snap dat er wat wenkbrauwen gefronst worden. Zal het beestje eerst even voorstellen. Het is een gladde, geschubde, uit de kluiten gewassen hagedis, met een slangenkop (tenminste daar lijkt het op) en het bezit hele korte pootjes. Met staart, die die ook los kan laten, is het beestje zo’n 20 tot 30 cm lang. Op één van de bijgevoegde foto’s is die te zien. Dit beestje heeft de gewoonte om zich op de meest gekke plaatsen te verstoppen. Pak je bijvoorbeeld een doekje om een tafel af te wegen, komt zo’n zwart exemplaar opeens eruit zetten. Al wil ik best geloven dat het beestje banger zal zijn voor mij, dan ik voor hem, maar toch stond mijn hart even stil, toen zo’n exemplaar uit het doekje viel, dat ik al in mijn handen had. Onder de deurmat is schijnbaar ook een geliefd donker plekje. Zo kan het gebeuren als je op de mat gaat staan er in een keer iets voor je voet wegschiet. Ook dan is het schrikken geblazen. Gelukkig heb ik er nog niet een fijngetrapt. Een andere keer was dat wel bijna het geval. Toen ik ’s nachts een keer in het halfdonker, zonder bril op, naar de wc ging kon zo’n beestje, dat niets vermoedend in de donkere gang zat, nog net op tijd wegkomen, voordat ik mijn voet erop kon zetten. Nadien, ga ik enkel nog met bril op en goed verlicht ’s nachts naar het toilet. De laatste keer zag ik zo’n geschrokken skink zijn toevlucht zoeken in het elektriciteitskastje, dat in de kamer aan de muur bevestigd is. Via een gat aan de onderkant verdween het in het “veilige” onderkomen. Eenmaal in de maand maak ik dit kastje open om de stand op te nemen voor de huur. Ik heb me voorgenomen om niet te schrikken, als het zo ver is………

Tot de gedoogde dieren in het huis behoort de huishagedis. Dit vriendelijke beestje zit op de muur, vangt wat kleine insecten en zorgt er wel voor niet bij je in de buurt te komen. Een foto ervan nemen is bijna onmogelijk. Zo gauw je een stap zijn richting in doet, of er maar naar wijst is hij naar veiliger oorden gevlucht. Het kan ook een geluidje voorbrengen, dat ik maar niet probeer te omschrijven. Ze houden me ’s avonds gezelschap, als ik alleen in de kamer zit en hebben dezelfde lichte kleur als de muur. Overdag kunnen er ongewilde ontmoetingen plaatsvinden tussen ons en die hebben soms een tragisch eind tot gevolg. Het schoonmaken van het huis beperkt zich namelijk niet alleen tot de vloer. Ook over het plafond moet soms de bezem gezien het aantal webben dat wekelijks voorgebracht wordt door blijkbaar nog zo’n nuttig beestje: de spin. Nu is het al meerder malen voorgekomen dat bij het verwijderen van zo’n web een niet gezien hagedisje naar beneden komt storten. De camouflagekleur werkt op dat moment niet in hun voordeel. In het begin was het flink schrikken geblazen, als een hagedisje vlak langs je heen flitste. Gelukkig overleefden ze tot op heden de val van zo’n drie meter en konden ze na de harde landing een veilig heenkomen zoeken. Twee andere hadden minder geluk. Bij het dichtklappen van de luiken, bleek er eentje tussen de twee deurtjes te hebben gezeten en gleed als een zielig hoopje naar beneden toen ik deze ’s morgens weer opende. Een andere keer was er zo’n beestje blijkbaar bij het scharnier van de douchedeur gaan zitten, die ik net dicht deed, uiteraard met dodelijk gevolg van de één en een bijna hartstilstand bij mij, toen dit geplette beestje vlak naast mijn voeten viel bij het openen van de deur.

De familie kikker, 4 a 5 in getal, houdt mij ’s avond buiten gezelschap. Het zijn beestjes met een fraaie oranje streep aan de zijkant. Aangezien de temperatuur ’s avonds zakt tot een "aangename" graad of 25, zit ik vaak buiten. Is het nog te benauwd, dan komt de fan er achteraan. De buitenlamp is aan en ik zit dan wat achter de computer, of lees wat. Deze beestjes komen uiteraard niet voor mij, maar voor het licht dat ik meebreng. Allerlei vliegjes worden namelijk aangelokt door de lamp en vele gaan even op de grond zitten. Nou, dat is vaak niet voor lang, want daar komt al een kikker aangeslopen en pakt razendsnel het vliegje. Het beestje is kansloos, als de kikker genaderd is. Het is fascinerend om te zien hoe geraffineerd deze kikkers te werk gaan. Bijna ongemerkt gaan ze erop af en in tienden van een seconde, ik vermoed met hun tong, weten ze het niets vermoedende vliegje te verschalken. Toch weten ook deze beestjes schrikmomenten bij ondergetekende te creëren. Ze houden van donkere plekjes en als je ze de volgende ochtend onder en in de regencape terugvindt, die over een stoel hangt om te drogen, is tot daar aan toe. Maar dat je ze ook in je schoenen, die naar goed Cambodjaans gebruik buiten in een rek staan, terug kunt vinden bij het aantrekken, is minder prettig en kan je wederom een ongewild schrikmoment bezorgen.
Minder leuk vinden ze het als ik al vlot naar binnen ga en het licht buiten uitdoe. Hoewel ik matjes tussen de kieren onder de deur heb neergelegd, weet er dan soms één binnen te komen, die er blijkbaar vanuit gaat dat er binnen net zo´n weldaad aan vliegjes is. Inmiddels ben ik zeer bedreven om deze beestjes met behulp van de bezem, met zachte dwang weer naar buiten te leiden, waar ik als lokkertje het licht even aan gedaan heb.

Een beestje dat ik gezien de ervaringen met de vorige reis zeker verwacht had, is de kakkerlak. Misschien is het huis te schoon, maar dit beestje heb ik nog maar weinig gezien. Toen ik het huis in het begin een grote beurt gaf, kwamen er een paar dode exemplaren uit allerlei hoeken tevoorschijn. Veel van de exemplaren, die ik gezien heb, liggen al op hun rug te wachten tot ik ze kom verwijderen. Blijkbaar kunnen ze als ze eenmaal op hun rug terechtgekomen zijn, niet meer zelfstandig op hun poten staan. Eenmaal zat er een op het plafond en ben uiteraard gelijk in actie gekomen door op een stoel te gaan staan en heb met een bezem, na drie voorzwaaien om de richting te bepalen, het beestje in één flinke klap naar beneden gekregen, want ik wilde niet het risico lopen dat die om mij heen zou gaan fladderen. Na de deze welgemikte klap kon het beestje de deur uitgeveegd worden. Hierbij moet ik wel vermelden dat het al na elven ’s avonds was en dat ik bang ben dat de 4 bovenburen even rechtop in hun bed gezeten hebben. Hadden zij ook een keer een schrikmoment…..

Dan zijn er uiteraard nog muggen, maar die zijn er niet in grote aantallen en veroorzaken tot op heden niet zo veel overlast. Hierdoor kan ik met de fan op standje drie (uiteraard de maximale) in de slaapkamer, zonder muskietennet slapen. Het enige probleem ontstaat als de stroom uitvalt, hetgeen de laatste tijd regelmatig gebeurt. In dat geval verkas ik naar het bed in de huiskamer, waarboven een muskietennet hangt.

Dan zijn er uiteraard ook vele dieren verder van huis, waarmee ik kennisgemaakt heb. Wellicht dat die op een later tijdstip ter sprake zullen komen.
Mocht je in de buurt zijn en ben je niet afgeschrikt door de dieren in en om het huis, kom gerust langs.

Afsluitend nog een korte impressie van de stand van zaken na de verkiezingen en de wateroverlast, die hier steeds grotere vormen aanneemt:

Boycot van het Parlement
Na de uitbarsting van geweld op 15 september is het relatief rustig in Phnom Penh. Op 23 september is het Parlement geopend door de koning. Aangezien Sam Rainsy en zijn partijgenoten deze bijeenkomst geboycot hebben, waren er slecht 68 van 123 plaatsen bezet in de Assembly, zoals het parlement hier genoemd wordt. En die plaatsen zullen voorlopig ook leeg blijven. Vijf jaar geleden was er ook een boycot door Rainsy, maar op de ochtend van de installatie heeft hij zich over laten halen om toch te verschijnen. Hun Sen beloofde toen om de verkiezingen te gaan hervormen en dit trok Sam Rainsy over de streep. Helaas is daar niets van uitgekomen en nu laat deze voorman zich niet meer met “loze” beloften het Parlement inlokken. Naast “hervormingen van de verkiezingen”, staan er nog twee eisen recht overeind: “een onafhankelijk onderzoek naar de verkiezingsuitslag” en “een eigen tv zender”. Via de officiële staatszenders heeft Sam Rainsy nog geen minuut zendtijd gehad. Was hij eens in beeld, was het de commentator die het verslag erbij leverde. Zelf krijgt hij geen kans om de mensen toe te spreken via welke zender dan ook. Het opgestarte overleg tussen beide heren is gestrand en de impasse duurt dus nog steeds voort. Bevriende grootmachten als Rusland en China, die ook geen toonbeelden van “de democratie” zijn, hebben Hun Sen al gefeliciteerd met de overwinning, evenals de buurlanden Thailand, Laos en Vietnam. De Europese Unie, de VS en vele andere landen, zijn voorzichtiger en hebben zich nog niet expliciet uitgesproken na de omstreden verkiezingsuitslag.
Sam Rainsy heeft een ‘People’s Congress’ in het Freedom Park aangekondigd en deze massademonstratie zal, en dat is niet toevallig, op 23 oktober gehouden worden. Op deze dag in 1991 werd namelijk, na lange onderhandelingen in Parijs een akkoord gesloten, waarbij Cambodia als democratische staat de toekomst in zou moeten gaan en kwam er een definitief eind aan alle interne strubbelingen en oorlogen. De VN zag daar op toe. Deze operatie heette UNTAC en er zijn in 1992 en 1993 zelfs ook nog Nederlandse militairen in Cambodja gestationeerd geweest. Behalve “vrede” bracht UNTAC ook Aids in het land, maar dit ter zijde.
Vreedzame demonstraties van kleinere groeperingen zijn hardhandig “aangepakt”. Niet door politie of militairen, maar door met bivakmutsen gemaskerde groepen, die met trucks aangevoerd worden. “De sterke arm” kijkt toe en legitimeert hiermee het ingrijpen van deze “gemaskerden”, die het geweld absoluut niet schuwen.
(Wordt ongetwijfeld vervolgd)

Overstromingen teisteren grote delen van het land
De overvloedige regen zorgt voor hoge waterstanden in de rivieren. De Mekong, die ook door Phnom Penh stroomt, is op een aantal plaatsen buiten haar oevers getreden. Flinke delen van het land en zelfs een klein gebied in Phom Pehn, staan momenteel onder water en ruim 30 personen, meest kinderen, zijn inmiddels verdronken. De regen blijft overvloedig vallen, zodat ik bang ben dat de overlast nog wel even voort kan duren en zelf nog groter zal worden. Veel van de overlast wordt veroorzaakt door rivieren, die vanuit de hoger geleden buurlanden het land instromen. Ook deze buurlanden hebben te maken met een wel erg nat regenseizoen. De massale houtkap, die hier plaatsvindt, is ook debet aan dit gebeuren, aangezien het water nu niet meer vastgehouden wordt en onmiddellijk wegloopt richting rivier.
Vorige week dinsdag, 1 oktober, zijn de scholen begonnen na twee maanden vakantie en donderdag en vrijdag waren alweer vrije dagen, vanwege een Boeddhistisch festival. Ik ben toen 4 dagen op de motor naar Seam Riep geweest, 150 km verderop en heb onderweg kunnen aanschouwen dat hele stukken land onder water staan. Koeien stonden “aangelijnd” naast de snelweg, omdat dit de enige stukken “droog gebied” waren. In Seam Riep kwam deze dagen heel wat water uit de lucht vallen en in de stad waren vele wegen ondergelopen. De rivier, door de stad loopt dreigt buiten haar oevers te treden en ik was blij dat dit nog niet gebeurd was tijdens mijn verblijf daar. Teruggekomen in Kampong Thom blijkt de rivier, die door dit stadje stroomt, op sommige plaatsen tegen de weg aan te staan. Heb net voor de plaatsing van dit verslag hiervan een foto gemaakt en deze zal ik jullie niet onthouden. Er zijn ook voordelen. Doordat het water zo hoog staat wordt er vanaf de weg gevist en worden brommers en kinderen in het nabije water gewassen. In het volgende verslag zal ik ongetwijfeld op het wassende water terugkomen.
(Een ander gevolg is dat op sommige plaatsen de net geopende scholen hun poorten al weer gesloten hebben, aangezien leerkrachten, kinderen en studenten de scholen niet kunnen bereiken.)

Het verslag is wederom langer geworden dan gepland. Maar ja, er gebeurt hier ook zo veel en dat is wat "Cambodia, Kingdom of wonder", zo fascinerend maakt.

Met vriendelijke groet,
li hai
Marcel Gerritse
marcelger8@hotmail.com