De littekens van Cambodja
Door: Marcel Gerritse
Blijf op de hoogte en volg Marcel
01 Juli 2013 | Cambodja, Kâmpóng Thom
Morgen, na vier weken verblijf in Phnom Pehn, vertrek ik naar het 180 km noordelijke gelegen Kampong Thom. Zal daar mijn werkplek gaan verkennen en kennismaken met toekomstige collega’s. Tevens zal ik trachten woonruimte te vinden, een bankaccount openen en een Volonteer Assistent (VA) gaan zoeken. Een Volonteer Assistent is iemand die de Engelse en Cambodjaanse taal machtig is en mij op dat punt kan gaan ondersteunen in mijn werkzaamheden. In mijn geval zal dit een fulltime assistent zijn. Kortom, ook in Kampong Thom hoef ik mij voorlopig niet te vervelen en is er genoeg te doen. In het volgende verslag zal ik zeker op bovenstaande terugkomen. Zoals jullie weten heb ik de zondagen vrij gehad en afgelopen weken heb ik op een zondag Tuel Sleng (Genocide Museum) en een week later de Killing Fields bezocht.
Hetgeen nu volgt zal geen vrolijk verhaal zijn. Het is een weergave van een genocide, die zijn weerga niet kent en die in de jaren 1975 t/m 1978 ruim 2 miljoen Cambodjaanse levens geëist heeft. Ruim een kwart van de bevolking is in deze jaren omgekomen! Stel je eens voor dat meer dan één vierde van de bevolking van Nederland omgebracht zou worden…….Om het land en zijn bewoners te kunnen begrijpen is wetenschap over deze vrij recente geschiedenis onontbeerlijk, omdat de vijftigers van nu, deze ontberingen aan den lijve hebben ondervonden. Zoals bijvoorbeeld Dara, onze taalleraar, die af en toe vertelde over deze tijd.
De ellende begon op 17 april 1975. Troepen van de Rode Khmer o.l.v. Pol Pot namen Phnom Pehn, de hoofdstad van Cambodja in. Hiermee beëindigden ze het bewind van Lon Nol, die in het zadel werd gehouden met steun van Amerika, die zelf verwikkeld was in een oorlog met Noord-Vietnam, een buurland van Cambodja. Deze invloed was van direct militair strategisch belang voor de Amerikanen. Zo konden de gevechtsvliegtuigen die Noord-Vietnam bombardeerden met napalm, opstijgen vanuit het naastgelegen Cambodja. In die jaren woede er in Cambodja zelf een burgeroorlog en was er een politieke crisis, totdat de Rode Khmer, die zijn troepen rekruteerde uit de arme plattelandsbevolking, de macht greep en het leven van velen in een hel veranderde.
Er werd onmiddellijk verordend dat alle stadsmensen naar het platteland moesten verhuizen. Om dit voor elkaar te krijgen werd de mensen voorgespiegeld dat de Amerikanen de steden zouden gaan bombarderen. Iedereen moest maar naar familieleden op het platteland gaan. Op deze wijze werden de steden spooksteden.
Tegelijkertijd werden ook alle voormalige stedelingen verdachten. Als je geen boer was, leidde je een nutteloos leven in de ogen van de Rode Khmers. Ze moesten dan ook niets hebben van de mensen met een opleiding. Mensen met een bril bijvoorbeeld, hadden hun ogen verpest met lezen. Grote groepen werden op het land tewerkgesteld en moesten daar van voor zonsopgang tot na zonsondergang, rijst planten, oogsten, sloten graven, dijken aanleggen, kortom zeer zware landarbeid verrichten. Ook kinderen, zelfs hele jonge, moesten meehelpen. Pol Pot had verordend dat de rijstopbrengst diende te verdrievoudigen. China had hem de wapens verschaft en eiste terugbetaling in…….rijst, want er was geen geld. Terwijl er ruime oogsten waren, kregen de werkers op het veld nauwelijks genoeg te eten. Door hongersnood en de zware levensomstandigheden, die de stedelingen niet gewend waren, stierven ze bij bosjes.
Maar het kon nog erger. Overal in het land werden “gevangenissen” gebouwd, waarin mensen werden gefolterd en tot bekentenissen gedwongen, om vervolgens op wrede wijze omgebracht te worden. Zo heb ik vorige week “Office 21” (S-21) bezocht, waarin het genocide Museum Tuol Sleng is gevestigd. Dit gebouw heet S 21, omdat dit in rangorde de 21e gevangenis was van de 196, waarin dit soort praktijken uitgevoerd werden. Voor 1975 was dit een middelbare school en het bestaat uit 4 gebouwen met 3 verdiepingen. In deze gebouwen, die voor lesgeven bestemd waren, hebben zich de meest afschuwelijke zaken afgespeeld. Gebouw A was bestemd voor de VIP’s. Niet dat de behandeling beter was, je had alleen een grote ruimte en een bed waarin je vastgeketend was. In de overige gebouwen waren cellen gebouwd van 2,00 bij 0,50 m. In enkele niet opgedeelde lokalen, konden zo’n 50 mensen vastgeketend liggen.
Bij binnenkomst werd iedere gevangene gefotografeerd en kreeg een nummer. Vervolgens werd hij of zij opgesloten en geketend. Ook kinderen van een jaar of 12/13 werden hier ondergebracht. Kort hierop werd de gevangene in een kamer gezet en diende hij of zij zijn of haar misdaden te bekennen. Vaak wist men helemaal niet waarom men hier opgesloten zat. Een opmerking van een buurman kon al voldoende zijn om iemand op te pakken. Bekende je niet gelijk, dan begonnen de folteringen. Deze kenden vele variaties. Ga ze niet benoemen, vond ze te afschuwelijk om te horen en te zien. Het resultaat was, neem dat maar van mij aan, dat er bekend werd. Huilen tijdens een foltering was niet toegestaan en werd afgestraft met tientallen zweepslagen. Nadat één vrouw vanaf de derde verdieping vanuit de galerij naar beneden was gesprongen en zichzelf gedood had, werd er prikkeldraad voor de galerijen van de driegebouwen gespannen. Een andere manier van zelfmoord plegen, waar echter tegen niets gedaan kon worden, was het zelf afbijten van de tong, waarna men doorbloedde. Vaak door vrouwen gedaan. Zij hadden namelijk moeten aanschouwen dat één van hun kinderen voor hun ogen gedood werden, om een “bekentenis” los te krijgen. In de ogen van de Khmer kon je alleen gestraft worden als je bekend had. En bekennen zou je……. (Slecht 7 mensen hebben de verschrikkingen van dit martelcentrum overleefd, ruim 20.000 niet……..) Zou was één van de uitspraken van “De Revolutie” van de rode Khmers: Het is beter om iemand onterecht te doden, dan iemand onterecht te laten leven”. Een andere was: “Om het land om te spitten, moeten wortels vernietigd worden”.
Na de bekentenis, was je lot bezegeld en volgde na dagen of maanden een transport naar wat de “Killing Fields” genoemd werden. Gevangenen, die de folteringen overleefd hadden, werden met de handen aan elkaar geboeid en geblinddoekt in de nachtelijke uren op een truck gezet. Deze vervoerde ze, over een zeer hobbelige weg, naar een plek die 15 kilometer verder gelegen was en later “De Killing Fields” genoemd zouden worden. (Over het hele land zijn er zo’n 300 gelokaliseerd.) De ongelukkigen werden bij aankomst uit de vrachtwagens geleid en werden verwelkomt door muziek. Er werd ze verteld dat ze naar een bijeenkomst zouden gaan. Tevens was er het gedreun van een generator, die de plek van executie verlichte. Dit waren de laatste geluiden, die ze hoorden, want ze werden naar een diepe kuil geleid, waarna ze vervolgens werden doodgeslagen met een stok of bijl of hun keel werd doorgesneden. Een kogel was te duur en werd niet verspilt……. Ruim 20.000 mensen zijn op deze wijze hier omgebracht en hebben in één van de 129 massagraven hun laatste rust gevonden. Aangrijpend was het verhaal bij een dikke boom tussen al die ondiepe kuilen. Hier werden namelijk de baby’s met hun hoofdjes tegen de stam doodgeslagen………… Je doet er de dieren zwaar tekort mee als je dit regime beestachtig noemt. Het was pure genocide en nog verricht tegen de eigen bevolkingsgroep! Ik ken geen diersoort die de eigen soort zo afslacht. Gelukkig kwam er een eind aan het regime van de rode Khmer in januari 1979, toen Vietnam het land binnenviel en de rode Khmers naar de uithoeken van het land verdreven.
Deze traumatische ervaring, die geen familie ongemoeid heeft gelaten, heeft het land diepe littekens bezorgd. Littekens, die nauwelijks geheeld zijn. De moordenaars van toen lopen namelijk nog steeds vrij rond. Er is een tribunaal ingesteld en tot op heden is er slechts één massamoordenaar achter de tralies gezet, namelijk Duch, de kommandant van Tuol Sleng, onder wiens verantwoordelijkheid de martelingen in Phnom Pehn plaatsvonden. Het tribunaal wordt op alle mogelijke manieren tegengewerkt door de machthebbers van dit land en heeft onvoldoende financiën om efficiënt te werken. De president Hun Sen (over hem heb ik het uitgebreid gehad in het vorige verslag) zegt hierover het volgende: “Het is zinloos om deze mensen te arresteren en zinloos om naar het verleden te kijken”. Misschien begrijp je deze man beter als je weet dat hier een voormalige Khmer-soldaat spreekt…………
Ook is het me nu heel duidelijk geworden, dat er op onderwijsgebied een inhaalslag plaats moet vinden. De gemiddelde leeftijd van de bevolking is jong en het intellectuele kader is uitgeroeid en wordt voorzichtig weer opgebouwd…….
Tijdens de laatste Khmerles begint Dara, de leraar te vertellen over die tijd. Zijn vader, en veel familieleden zijn gedood. Zelf was hij tewerkgesteld in een plantage, maar wist te ontsnappen naar de Thaise grens, alwaar hij in een refugee camp heeft gezeten tijdens de verdere Pol Pot jaren. Buiten trekt een verkiezingskaravaan van de zittende regeringspartij door de straat met luide muziek. Weet je, zegt hij, die mensen op de wagens krijgen 5 dollar om er te zitten. Vele dure auto’s rijden mee in de caravan. De overige partijen gaan met tuk tuks……. Vervolgens gaat hij verder met de les en stelt me het volgende kwartier zo’n drie vragen over de Khmer woorden. Hij heeft de knop omgezet, ik blijf de beelden van zijn verhaal voor me zien en kon op geen enkele vraag antwoord geven………..
In het eerste verslag zei ik dat ze dit land “Het land van de glimlach” zouden moeten noemen. Inmiddels ben ik erachter gekomen dat er achter deze glimlach meer schuil gaat dan ik ooit had kunnen vermoeden.
Met vriendelijke groet,
Li ha,
Marcel.
PS
Aangezien het zelfs voor de camera te veel was op de Killing Fields en nu ter reparatie weggebracht is, geen foto’s hiervan, maar enkel van het genocide museum Tuol Sleng.
Hetgeen nu volgt zal geen vrolijk verhaal zijn. Het is een weergave van een genocide, die zijn weerga niet kent en die in de jaren 1975 t/m 1978 ruim 2 miljoen Cambodjaanse levens geëist heeft. Ruim een kwart van de bevolking is in deze jaren omgekomen! Stel je eens voor dat meer dan één vierde van de bevolking van Nederland omgebracht zou worden…….Om het land en zijn bewoners te kunnen begrijpen is wetenschap over deze vrij recente geschiedenis onontbeerlijk, omdat de vijftigers van nu, deze ontberingen aan den lijve hebben ondervonden. Zoals bijvoorbeeld Dara, onze taalleraar, die af en toe vertelde over deze tijd.
De ellende begon op 17 april 1975. Troepen van de Rode Khmer o.l.v. Pol Pot namen Phnom Pehn, de hoofdstad van Cambodja in. Hiermee beëindigden ze het bewind van Lon Nol, die in het zadel werd gehouden met steun van Amerika, die zelf verwikkeld was in een oorlog met Noord-Vietnam, een buurland van Cambodja. Deze invloed was van direct militair strategisch belang voor de Amerikanen. Zo konden de gevechtsvliegtuigen die Noord-Vietnam bombardeerden met napalm, opstijgen vanuit het naastgelegen Cambodja. In die jaren woede er in Cambodja zelf een burgeroorlog en was er een politieke crisis, totdat de Rode Khmer, die zijn troepen rekruteerde uit de arme plattelandsbevolking, de macht greep en het leven van velen in een hel veranderde.
Er werd onmiddellijk verordend dat alle stadsmensen naar het platteland moesten verhuizen. Om dit voor elkaar te krijgen werd de mensen voorgespiegeld dat de Amerikanen de steden zouden gaan bombarderen. Iedereen moest maar naar familieleden op het platteland gaan. Op deze wijze werden de steden spooksteden.
Tegelijkertijd werden ook alle voormalige stedelingen verdachten. Als je geen boer was, leidde je een nutteloos leven in de ogen van de Rode Khmers. Ze moesten dan ook niets hebben van de mensen met een opleiding. Mensen met een bril bijvoorbeeld, hadden hun ogen verpest met lezen. Grote groepen werden op het land tewerkgesteld en moesten daar van voor zonsopgang tot na zonsondergang, rijst planten, oogsten, sloten graven, dijken aanleggen, kortom zeer zware landarbeid verrichten. Ook kinderen, zelfs hele jonge, moesten meehelpen. Pol Pot had verordend dat de rijstopbrengst diende te verdrievoudigen. China had hem de wapens verschaft en eiste terugbetaling in…….rijst, want er was geen geld. Terwijl er ruime oogsten waren, kregen de werkers op het veld nauwelijks genoeg te eten. Door hongersnood en de zware levensomstandigheden, die de stedelingen niet gewend waren, stierven ze bij bosjes.
Maar het kon nog erger. Overal in het land werden “gevangenissen” gebouwd, waarin mensen werden gefolterd en tot bekentenissen gedwongen, om vervolgens op wrede wijze omgebracht te worden. Zo heb ik vorige week “Office 21” (S-21) bezocht, waarin het genocide Museum Tuol Sleng is gevestigd. Dit gebouw heet S 21, omdat dit in rangorde de 21e gevangenis was van de 196, waarin dit soort praktijken uitgevoerd werden. Voor 1975 was dit een middelbare school en het bestaat uit 4 gebouwen met 3 verdiepingen. In deze gebouwen, die voor lesgeven bestemd waren, hebben zich de meest afschuwelijke zaken afgespeeld. Gebouw A was bestemd voor de VIP’s. Niet dat de behandeling beter was, je had alleen een grote ruimte en een bed waarin je vastgeketend was. In de overige gebouwen waren cellen gebouwd van 2,00 bij 0,50 m. In enkele niet opgedeelde lokalen, konden zo’n 50 mensen vastgeketend liggen.
Bij binnenkomst werd iedere gevangene gefotografeerd en kreeg een nummer. Vervolgens werd hij of zij opgesloten en geketend. Ook kinderen van een jaar of 12/13 werden hier ondergebracht. Kort hierop werd de gevangene in een kamer gezet en diende hij of zij zijn of haar misdaden te bekennen. Vaak wist men helemaal niet waarom men hier opgesloten zat. Een opmerking van een buurman kon al voldoende zijn om iemand op te pakken. Bekende je niet gelijk, dan begonnen de folteringen. Deze kenden vele variaties. Ga ze niet benoemen, vond ze te afschuwelijk om te horen en te zien. Het resultaat was, neem dat maar van mij aan, dat er bekend werd. Huilen tijdens een foltering was niet toegestaan en werd afgestraft met tientallen zweepslagen. Nadat één vrouw vanaf de derde verdieping vanuit de galerij naar beneden was gesprongen en zichzelf gedood had, werd er prikkeldraad voor de galerijen van de driegebouwen gespannen. Een andere manier van zelfmoord plegen, waar echter tegen niets gedaan kon worden, was het zelf afbijten van de tong, waarna men doorbloedde. Vaak door vrouwen gedaan. Zij hadden namelijk moeten aanschouwen dat één van hun kinderen voor hun ogen gedood werden, om een “bekentenis” los te krijgen. In de ogen van de Khmer kon je alleen gestraft worden als je bekend had. En bekennen zou je……. (Slecht 7 mensen hebben de verschrikkingen van dit martelcentrum overleefd, ruim 20.000 niet……..) Zou was één van de uitspraken van “De Revolutie” van de rode Khmers: Het is beter om iemand onterecht te doden, dan iemand onterecht te laten leven”. Een andere was: “Om het land om te spitten, moeten wortels vernietigd worden”.
Na de bekentenis, was je lot bezegeld en volgde na dagen of maanden een transport naar wat de “Killing Fields” genoemd werden. Gevangenen, die de folteringen overleefd hadden, werden met de handen aan elkaar geboeid en geblinddoekt in de nachtelijke uren op een truck gezet. Deze vervoerde ze, over een zeer hobbelige weg, naar een plek die 15 kilometer verder gelegen was en later “De Killing Fields” genoemd zouden worden. (Over het hele land zijn er zo’n 300 gelokaliseerd.) De ongelukkigen werden bij aankomst uit de vrachtwagens geleid en werden verwelkomt door muziek. Er werd ze verteld dat ze naar een bijeenkomst zouden gaan. Tevens was er het gedreun van een generator, die de plek van executie verlichte. Dit waren de laatste geluiden, die ze hoorden, want ze werden naar een diepe kuil geleid, waarna ze vervolgens werden doodgeslagen met een stok of bijl of hun keel werd doorgesneden. Een kogel was te duur en werd niet verspilt……. Ruim 20.000 mensen zijn op deze wijze hier omgebracht en hebben in één van de 129 massagraven hun laatste rust gevonden. Aangrijpend was het verhaal bij een dikke boom tussen al die ondiepe kuilen. Hier werden namelijk de baby’s met hun hoofdjes tegen de stam doodgeslagen………… Je doet er de dieren zwaar tekort mee als je dit regime beestachtig noemt. Het was pure genocide en nog verricht tegen de eigen bevolkingsgroep! Ik ken geen diersoort die de eigen soort zo afslacht. Gelukkig kwam er een eind aan het regime van de rode Khmer in januari 1979, toen Vietnam het land binnenviel en de rode Khmers naar de uithoeken van het land verdreven.
Deze traumatische ervaring, die geen familie ongemoeid heeft gelaten, heeft het land diepe littekens bezorgd. Littekens, die nauwelijks geheeld zijn. De moordenaars van toen lopen namelijk nog steeds vrij rond. Er is een tribunaal ingesteld en tot op heden is er slechts één massamoordenaar achter de tralies gezet, namelijk Duch, de kommandant van Tuol Sleng, onder wiens verantwoordelijkheid de martelingen in Phnom Pehn plaatsvonden. Het tribunaal wordt op alle mogelijke manieren tegengewerkt door de machthebbers van dit land en heeft onvoldoende financiën om efficiënt te werken. De president Hun Sen (over hem heb ik het uitgebreid gehad in het vorige verslag) zegt hierover het volgende: “Het is zinloos om deze mensen te arresteren en zinloos om naar het verleden te kijken”. Misschien begrijp je deze man beter als je weet dat hier een voormalige Khmer-soldaat spreekt…………
Ook is het me nu heel duidelijk geworden, dat er op onderwijsgebied een inhaalslag plaats moet vinden. De gemiddelde leeftijd van de bevolking is jong en het intellectuele kader is uitgeroeid en wordt voorzichtig weer opgebouwd…….
Tijdens de laatste Khmerles begint Dara, de leraar te vertellen over die tijd. Zijn vader, en veel familieleden zijn gedood. Zelf was hij tewerkgesteld in een plantage, maar wist te ontsnappen naar de Thaise grens, alwaar hij in een refugee camp heeft gezeten tijdens de verdere Pol Pot jaren. Buiten trekt een verkiezingskaravaan van de zittende regeringspartij door de straat met luide muziek. Weet je, zegt hij, die mensen op de wagens krijgen 5 dollar om er te zitten. Vele dure auto’s rijden mee in de caravan. De overige partijen gaan met tuk tuks……. Vervolgens gaat hij verder met de les en stelt me het volgende kwartier zo’n drie vragen over de Khmer woorden. Hij heeft de knop omgezet, ik blijf de beelden van zijn verhaal voor me zien en kon op geen enkele vraag antwoord geven………..
In het eerste verslag zei ik dat ze dit land “Het land van de glimlach” zouden moeten noemen. Inmiddels ben ik erachter gekomen dat er achter deze glimlach meer schuil gaat dan ik ooit had kunnen vermoeden.
Met vriendelijke groet,
Li ha,
Marcel.
PS
Aangezien het zelfs voor de camera te veel was op de Killing Fields en nu ter reparatie weggebracht is, geen foto’s hiervan, maar enkel van het genocide museum Tuol Sleng.
-
01 Juli 2013 - 21:16
Alexandra:
Hoi Marcel, zoalsje schrijft zie ik dingen voorme. Ik ben diep inder deinduk van het laatste verslag. Watbeklemmend is dat zeg. De gkimlach staat sy bool voor overleven, nietvoor vergeten. Groetjes. -
03 Juli 2013 - 15:52
Anne:
Hallo Marcel,
Zoals jij hebt beschreven wat je hebt meegemaakt is het alsof ik er ook was. Wat hebben die mensen geleden. Het is niet voor te stellen dat (mensen) dit elkaar kunnen aandoen. Afschuwelijk.
Hoop van harte dat jouw bijdrage aan het land, de mensen weereen stukje verder op weg zullen helpen naar een betere toekomst.
groetjes,
Anne -
03 Juli 2013 - 17:50
Theo Nelissen:
Hallo Marcel.
Ik heb een vergelijkbare ervaring opgedaan toen we er waren. Verschrikkelijk en niet te begrijpen. Fantastisch is wel in onze ogen de veerkracht van de Cambodjanen.
Na zoveel ontbering toch weer verder op een wijze die laat zien dat de "gewone" mensen erg op elkaar betrokken zijn. De glimlach, daar gaan dus verschillende emoties achter weg.
Zeker is dat je uiterst belangrijk werk gaat doen voor de 80% straatarme Cambodjanen. Dank daarvoor.ga ook genieten daar popje uitvalsbasis.
Er is ongetwijfeld veel moois en goeds te doen. En dat zal je veel voldoening gaan schenken.
Hartelijks van Theo -
03 Juli 2013 - 23:12
Karina:
Met verbijstering en met kippevel op mijn armen je verhaal gelezen.
Wat vreselijk, ik kan mij voorstellen dat dat daar helemaal van ondersteboven bent.
Ik weet zeker dat jij veel goeds gaat brengen!
Lieve groetjes Karina
-
05 Juli 2013 - 05:37
Paul Bogaerts:
hoi Marcel,
hier Paul Bogaerts uit Belgie.
Ik was twee weken geleden ook in cambodja en bezocht er Siem Reap, Pnom Pehn, Sianouville en Kep.
Wat mij vooral in phnom Pehn bijgebleven is, is de enorme vuilnisbelt, vlakbij de Killing Fields.
Ik heb tot tweemaal toe getracht er binnen te geraken, maar werd resoluut weggestuurd.
Vanuit de verte heb ik foto's genomen en zag hoe hele hordes kinderen er tewerkgesteld werden als de grote vrachtwagens kwamen lossen.
Mijn tuktukrijder vertelde me dat er wekelijks kinderen sterven op deze gigantische vuilnisbelt en de omliggende rivieren zijn veranderd in chemische riolen.
Enkele honderden mensen leven hier en verdienen een schamel loon met het uitsorteren van plastic en drankblikjes. De killing fields bestaan nog steeds in Cambodja en de toeristen worden op hardhandige manier weggestuurd. De wereld mag dit niet geweten hebben.
Wir haben es nicht gewusst !!!!
Ook het systematisch droogleggen van meren in de buurt van Phnom Pehn gaat door, ten koste van de arme mensen die er leefden. Ze worden gedwongen van te verhuizen en de opgespoten gronden worden verkocht aan Japan en Korea, die er luxehotels willen bouwen.
Ik wens je nog een aangename en vooral droge tijd in Cambodja en hopelijk verlopen de verkiezingen rustig.
Foto's van de Killing fields kan ik je doorsturen als je wil. -
07 Juli 2013 - 12:09
Carla:
Hoi Marcel, wat kun jij schrijven zeg! Was je roeping niet het onderwijs geworden, dan had je in mijn ogen een niet onverdienstelijke auteur geweest kunnen zijn! Je eerste verslag las ik al eerder en de laatste 2 nu op een heerlijke zonnige zondag. De vakantie geeft alle rust om nu jouw belevenissen eens goed te lezen. En dat heb ik met veel belangstelling en bewondering gedaan! Je weet jouw omgeving en de achtergronden zo te schetsen (en de foto's ondersteunen mooi) dat ik me een heel goed beeld kan vormen van land en mensen. Ik begrijp dat er heel veel werk voor je ligt en terwijl je daar bent zal je motivatie ongetwijfeld alleen maar zijn toegenomen. Dank voor je boeiende verslagen en veel succes op je nieuwe stek!! Ik ga over een weekje met Merel naar Ventimiglia en kijk daarna weer uit naar een verslag van volgende ervaringen. Hartelijke groet, Carla -
10 Juli 2013 - 22:43
Anneke Van Hooft:
Hallo Marcel,
Je hebt er een goed verslag van gemaakt. Wij wensen jou een goeie tijd in Cambodja enzien het volgende verslag met belangstelling tegemoet.
Groeten Toine en Anneke -
29 September 2013 - 14:10
Evy:
Dag Marcel,
Mijn naam is Evy van Dijk, via Kees van Sprundel heb ik jou naam doorgekregen.
Het zit namelijk als volgt, vanaf Januari wil ik een reis gaan maken door Azië (o.a. cambodja) voor ongeveer 6 maanden.
Ik heb al enkele van je reisverslagen gelezen, erg boeiend!
Maar ik vroeg me af of je tips hebt voor mij, om te reizen door cambodja, vooral als jonge vrouw alleen, hoe het zit met criminaliteit of de cultuur. Ik heb nu het idee dat het een erg vreedzaam land is maar ik ben graag goed voorbereid.
Misschien dat u mij ook een bepaald hostel of guesthouse aan kan raden. Ook wil ik ergens in mijn reis vrijwilligerswerk gaan doen of gewoon betaald werk. Ik ben net afgestudeerd als leerkracht basisonderwijs. Dus misschien dat u connecties heeft in Cambodja, die mij verder kunnen helpen.
Ik hoor graag van u,
Groetjes Evy van Dijk
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
