Drieluik 3 jaar later, overspoelde POE en tempel..

..aan de grens
Drie jaar geleden heb ik in een drieluik drie jongeren uit Kampong Thom hun verhaal laten doen en een blik naar de toekomst laten werpen. Benieuwd hoe het nu met ze gaat? In de komende drie verslagen komen ze na elkaar aan bod. Chewvo bijt het spits af in het tweede item. (Het oorspronkelijke verslag is geplaatst op 15 november 2014: Wie de jeugd heeft, heeft die de toekomst? Tevens één van de meest gelezen verslagen tot op heden)
Duizenden jongeren “overstroomden” de POE en zorgden 5 dagen lang voor grote levendigheid. De reden leest u in het eerste item.
Vier weken geleden begon een week vakantie vanwege de viering van Pchum Ben, een boeddhistisch feest, waarbij de voorouders geëerd worden. Aangezien ik dit festival al eens uitgebreid beschreven heb in het verslag “Dumpt Australië asielzoekers in Cambodja?” op 4 oktober 2014, laat ik het hierbij. Mocht u interesse hebben in dit festival, verwijs ik naar het genoemd verslag.
Op de motor ben ik erop uitgetrokken en heb de Preah Vihaer tempel bezocht vlak aan de grens met Thailand, die deze tempel in het nabije verleden graag ingelijfd had, maar hier stak het internationale gerechtshof in Den Haag een stokje voor.
Na in het vorige verslag definitief afscheid te hebben genomen van de democratie, aangezien die met de gevangenneming van de oppositieleider de laatste adem uitblies, heb ik weinig behoefte om de politiek terug te laten keren in de verslagen en zal me in het vervolg beperken tot een opsomming het hoog nodige.

Fijn om een Nederlander te zijn
Regelmatig komt het voor dat je in dit land beseft hoe gezegend je bent als je wieg in Nederland gestaan heeft. Dat gevoel stak hevig de kop op bij de volgende gebeurtenissen, die op de maandagochtend van 24 september begonnen.
Nietsvermoedend draaide ik om een uur of 8 de laatste bocht om op het terrein van de departementen en ik wist ik niet wat ik zag. Honderden motoren versperden de weg naar mijn vaste parkeerplek. De verbazing werd nog groter, nadat ik de trappen opgelopen had naar ons kantoor op de tweede verdieping. De deur van het kantoor was versperd, want er stond op de brede gang een massa jongeren, die blijkbaar een deur verderop moesten zijn. De brede rij hield bij onze deur op en een aantal jongeren had op de grond plaatsgenomen. Zij schoven gedienstig opzij, toen ze in de gaten kregen dat ik in deze ruimte moest zijn. De andere kant opkijkend eenzelfde beeld, vele jongeren op de grond zittend, wachtend op wat? Tijdens het openen van de deur werd ik nieuwsgierig aangestaard door zo’n paar honderd ogen. Aangezien ik de eerste was, die gearriveerd was, diende ik even te wachten voordat ik het definitieve antwoord kreeg op mijn vragen, al had ik inmiddels wel een vermoeden gekregen op basis van eerdere ervaringen. Ieder jaar in september wordt de POE namelijk overspoeld door jongeren, geslaagden van grade 12, die zich op de POE aan moeten melden voor het examen, dat toelating verschaft aan de lerarenopleiding voor het lager en voortgezet onderwijs. Vorig jaar, toen we nog in een schoolgebouw op de begane grond gevestigd waren, was dit vrij “geluidloos” gegaan, maar zo kon je dit nu niet noemen, want deze exodus werd een voorbode van drie dagen opstoppingen voor de deur, opstoppingen bij het toilet, opstoppingen bij het parkeren en wegrijden en tijdens het werk en een constant “galmend” geluid van stemmen vanaf de galerij.
Inderdaad bleken dit jongeren te zijn, die geslaagd waren voor het grade 12 examen en graag verder wilden met een studie aan de lerarenopleiding, die in de provincie Kampong Cham gevestigd is. (Doordat de provincie Tboung Khmum pas drie jaar geleden gesticht is, bezit deze nog geen opleiding tot leerkracht. Het gevolg is een tekort van 2000 leerkrachten, 1000 bij de lagere scholen en 1000 bij het voortgezet onderwijs) Er bleken dit jaar meer dan 5000 gegadigden te zijn voor zo’n 100 plaatsen op de opleiding voor lagere school leerkracht en 80 plaatsen voor het voortgezet onderwijs. Zo’n 200 plaatsen voor meer dan 5000 belangstellenden. Een snel rekensommetjes leerde mij dat minder dan 1 op de 25 kans maakte op zo’n felbegeerde plek. De collega, die mij deze informatie gaf, zag mijn geschrokken gezicht en zei geruststellend dat ze zich voor beide opleidingen konden inschrijven en vervolgens dubbele kansen hadden…… Ik weet nog als de dag van gisteren hoe graag ik de opleiding aan de PABO wilde volgen en totaal geen alternatief had, indien dit om wat voor reden niet zou lukken. Wellicht, dat velen net zo gemotiveerd zijn, als ik toen was. Wat moet het dan een teleurstelling zijn, dat je zo ongelooflijk weinig kans maakt om “de opleiding van je leven” te gaan volgen. Met brok in mijn keel zag ik telkenmale de mensenmassa’s aan die 5 dagen lang de gang vulden en ik realiseerde me eens te meer dat het in Nederland nog niet zo gek geregeld is.
Er volgden 3 hectische dagen, waarbij aankomende examenkandidaten uit de hele provincie samenkwamen op de POE. Een collega zei, dat de mankracht op de afdeling, waar de inschrijving diende te gebeuren, niet toereikend was voor deze toestroom en dat een aantal jongeren de volgende dag, wellicht vanuit het verre achterland, terug diende te komen voor de administratieve afhandeling. Deze procedure is trouwens een goudmijn voor de POE, want iedere student betaalt $1,25 per inschrijving. Gokken ze op twee kansen, is het dubbel prijs. Gegadigden die gewacht hadden tot donderdag of vrijdag hadden meer geluk, want had was deze dagen aanmerkelijk rustiger. Ik wens alle 5000 kandidaten heel veel succes over ruim een maand.

Chewvo, 3 jaar later
Chewvo. de zoon van een echtbaar, met een bovenmodaal inkomen, voerde niets uit op school, rookte, dronk regelmatig een biertje, ging om met “verkeerde” vrienden (de woorden van zijn vader), en was uiteindelijk in het examenjaar gestopt met school, omdat hij er gewoonweg geen zin meer in had. Hij noemde zichzelf een “bad boy”, omdat hij niet volgens de regels van zijn ouders leefde. In het anderhalve jaar dat ik hem leerde kennen, was hij in het nieuwe schooljaar een opleiding begonnen in Phnom Penh. In de hoofdstad genoot deze 18 jarige van de vrijheid die hem geboden werd en hij haalde nachten door, lurkend aan de waterpijp, om overdag weer bij te moeten komen (de woorden van Chewvo). Zijn ouders kregen door dat hun geld niet het rendement opbracht, dat zij in gedachten hadden. Ze zegden na een half jaar de huur op, regelden een baantje in de bediening in toeristenstad Siem Reap en wijzer geworden, brachten ze hem daar onder bij familie. Ook dit was van korte duur, omdat hij regelmatig te laat op zijn werk verscheen en de bediening liet te wensen over (de woorden van Chewvo). Om zijn ouders tevreden te stellen ging hij een studie Japans doen, wederom in de hoofdstad Phnom Penh. Net als in Siem Reap logeerde hij bij familie. Ik was niet verbaasd toen hij binnen de kortste keren weer op de stoep stond. Dit geschiedde kort voor zijn 19e verjaardag en zijn ouders trokken, hevig teleurgesteld, definitief hun handen van hem af. Geld kreeg hij niet meer en hij bracht de dagen “spelletjes spelend op zijn telefoon” door op zijn kamer. Zijn moeder stopte hem nog wel eens “stiekem” wat riels (Cambodjaanse munteenheid) toe, maar dit mocht vader absoluut niet te weten komen. Zijn grens was bereikt!
In deze situatie liet ik hem achter toen ik terugkeerde naar Nederland.
Vervolgens werd ik op Facebook verrast door een foto van Chewvo in militaire kleding. Het bleek dat hij in de meest noordelijke provincie van Cambodja, Preah Vihear genaamd, ver van alle verleidingen, nabij Thailand, een opleiding tot……politieagent ging volgen. Blijkbaar had zijn vader, wiens grens dus bereikt was, nog een ultieme poging gewaagd en hem tot deze opleiding weten te bewegen, ver van huis, aan een echte grens. Hij had het beslist niet makkelijk in het begin van de opleiding, want hier kreeg hij de tucht, die wellicht in zijn jeugd ontbroken had. Een paar maal kreeg ik een “noodbericht” van hem, dat hij wilde stoppen. Maar thuiskomen kon niet meer, want daar was hij “persona non grata” geworden. Hierdoor was opgeven eigenlijk geen optie. Hierbij moet ik nog vermelden dat door zijn slechte studiehouding zijn Engels nauwelijks ontwikkeld was, zodat de communicatie moeizaam verliep.
In januari wordt hij 22 en is naar mijn idee niet meer thuis geweest. Tijdens de feestdagen was ik afgelopen anderhalf jaar een paar maal in Kampong Thom, maar heb Chewvo nimmer bij zijn ouders gezien. Ik kreeg het sterke vermoeden dat hij van zijn kant, niet de behoefte heeft om ze te bezoeken. Op de foto’s van zijn Facebook account lijkt het wel of hij militair is, maar zijn vader verzekerde mij kortgeleden, dat hij politieagent is geworden en nog steeds langs de grens met Thailand gestationeerd is en wel nabij de Preah Vihear tempel, toevallig na dit item prominent in beeld.
Volgende maal het vervolg van de geschiedenis van Solinda, het meisje dat droomde om in Korea te gaan werken.

Per trein en op de motor naar het hoge noorden en ook letterlijk de hoogte in.
Vooraf aan deze vakantieweek, hadden we het Volunteers Congres, waarbij de werknemers van het kantoor en de vrijwilligers samenkwamen in de zuidelijke badplaats Sihanoukville. Nou ja samenkwamen is een wat groot woord als je beseft dat de medewerkers en directie van het kantoor ondergebracht waren in een driesterren resort aan zee en de vrijwilligers in een tweesterren hotel in de stad. Fijn, dat op deze wijze gelijk duidelijk wordt gemaakt wat je plek is in de organisatie. Gelukkig mochten wij ook ruiken aan de geneugten van het resort aan de kust, want daar vond het tweedaagse programma plaats. Persoonlijk denk ik dat hiermee een verkeerd signaal afgegeven wordt, aangezien we samen als VSO organisatie in Cambodja vechten tegen armoede. Blijkbaar vanuit verschillende levels, een drie- en tweestar….. Voor de rest erg leuk om kennis te maken met alle betrokkenen in het VSO programma in Cambodja, zo’n 55 Volunteers en 25 staff medewerkers. Na twee dagen rollenspelen, icebreakers en discussies, was de behoefte aan een vakantie alleen maar toegenomen.
Hoewel ik een aantal momenten aan en in zee kon doorbrengen, besloot ik toch om de koers te verleggen en vanuit Phnom Penh naar de noordelijkste provincie te gaan reizen, aangezien het weer erg onvoorspelbaar bleek en ik het idee kreeg, dat het in deze kustplaats veel meer regende dan elders in het land, wellicht door de invloed van de opgewarmde zee. Zo verliet ik Sihanoukville op dezelfde wijze als ik gekomen was, namelijk per trein, terug naar Phnom Penh, waarop in een aparte wagon de meegenomen motor meereisde. De rit ging over zo’n 250 km en nam zo’n 7 uur in beslag. Vlakbij de kustplaats doorsnijdt de spoorbaan een dorp en toevalligerwijs was ik daar met de motor een paar dagen daarvoor in alle vroegte langsgereden. Dit uitstapje was mogelijk omdat ik twee dagen eerder gearriveerd was. Bij het cluster huizen rond de spoorbaan ben ik afgestapt en heb het dorp vanaf de spoorbaan “verkent”. Het spoor loopt dwars door het dorpje heen, met vlak erlangs de huizen en winkeltjes. Kinderen spelen op de rails en de spoorbaan zelf fungeert als voetpad. De huizen zijn veelal opgetrokken met golfplaten en het werd me duidelijk dat hier niet het rijkste deel van de bevolking woont. Vanuit de huizen, waar ik stappend op de bielzen, langsliep, werd ik lachend en groetend gadegeslagen. Enkel een hond met kale en bebloede plekken, was onvriendelijk en blafte me na, maar hij wist enkel medelijden op te wekken. Veel “overlast” door het treinverkeer is er niet. De personentreinen rijden alleen rond het weekend over dit enkelspoor en vervolgens zijn er nog wat goederentreinen, die per boot aangevoerde goederen van deze kustplaats naar de hoofdstad vervoeren. In de koloniale tijd waren er in Cambodja veel meer plaatsen per trein bereikbaar, maar door oorlogen en verval zijn vele lijnen gesloten. Maar goed dat ik de dag zo vroeg begonnen was, want na dit bezoek braken de hemelsluizen tot laat in de middag open en kwam ik “verzopen” terug in het guesthouse, ondanks de poncho.
Het reizen per trein is zeer relaxed, met uitzicht over uitgestrekte rijstvelden. De wagons worden “gekoeld” met airco’s en warme kleding is aan te raden. Af en toe verliet ik de coupé maar even om op te warmen bij de toegangsdeuren. Deuren die je gewoon mocht openen tijdens de reis om een fotootje te maken. Andere reizigers rookten een sigaretje bij de geopende deuren. Erg gevaarlijk was dat niet, want zo hard werd er niet gereden. Op een tweetal stations bleven we een kwartier staan, zodat bij een rijtje stalletjes, etenswaren en drinken gekocht kon worden. De in blokjes gesneden ananas smaakte goed en toen ik al etend naar de locomotief slenterde, zag ik dat de machinist zijn hangmat had uitgehangen in zijn cabine en het kwartier op een totaal andere wijze had ingevuld dan ik……..
Een dag later, het was zondag, verliet ik Phnom Penh in alle vroegte om de drukte, waarmee deze vakantie gepaard zou gaan, voor te zijn. (Pchum Ben is en religieus feest, waarbij een complete volksverhuizing op gang komt, aangezien de families in de achterlanden bezocht worden.) Blijkbaar waren meer mensen op dat idee gekomen, zodat ik te midden van een langs sliert motoren, auto’s, pickups met mensen in de bakken, taxibusjes en bussen, de stad verliet. De motoren worden door de families als “gezinsauto” gebruikt, zodat naast beide ouders en 1 à 2 kinderen, ook de nodige bagage meegetorst werd op de motor. Taxibusjes waren afgeladen en ook op het dak zaten soms mensen. Ooit heb ik wel meer dan 30 mensen in, aan en op zo’n busje geteld. Met zoveel mensen onderweg, wordt er het nodige afval “weggegooid” vanuit de volgepakte bolides. Soms is het uitkijken om niet geraakt te worden door een blikje of plastic fles, die gelukkig in de meeste gevallen leeg zijn. Maar ook onbedoeld verliezen al deze weggebruikers het nodige. De hoeveelheid afgewaaide petjes die ik op en langs de weg zag liggen, waren niet te tellen. Dat was maar een klein gedeelte van wat ik onderweg tegenkwam. Zo zag ik sjaals en andere weggewaaide kledingstukken, slippers en kapot gereden zonnebrillen. De middenstand tracht een graantje mee te pikken van deze exodus. Zo waren er talloze stalletjes langs de snelweg, die allerhande zaken aan de man probeerden te brengen. Naast kraampjes met etenswaren, drank en fruit, zag ik ook kraampjes met levende vogels en ergens hing, naar ik dacht, een gedode jonge poema of panter. Bij deze stand hield ik halt en toen ik van het levenloze roofdiertje een foto wilde maken, protesteerde de eigenaar, maar ik verzekerde hem, dat hij buiten beeld zou blijven. Blijkbaar ook in Cambodja geen zuivere koffie. Wie de exacte naam van het beestje weet, mag het me laten weten. Al deze verkooppunten zorgen onbedoeld voor levensgevaarlijke verkeerssituaties, omdat auto’s, die je net ingehaald hebben, veelal zonder knipperlichtaanduiding, onverwachts stoppen en vervolgens doodleuk geparkeerd op de snelweg staan.
Het reisdoel, de Preah Vihear tempel, bleek bovenop een heuvel te liggen. Nadat ik als “foreigner” $10 had mogen betalen, kon ik voor nog eens $5 naar de top gebracht worden door een taxibusje. Ik bedankte voor het aanbod en besloot zelf naar boven te rijden. De behulpzame kaartjesverkoopster zei dat ik altijd nog om kon keren als ik de steilte niet aankon. De tempel ligt op 525 meter hoogte en de eerste kilometers waren prima te berijden. Opeens doemde er een smalle weg naar links op en deze was van een hele andere categorie. Voor mijn gevoel soms bijna loodrecht, maar in zijn eerste versnelling goed te nemen. Bovengekomen hield de weg gewoon op en de laatste paar honderd meter ging over een vlak gebied vol keien en waterstroompjes, waarover je zelf je weg mocht kiezen. Na ook deze hindernis genomen te hebben, was ik gearriveerd bij een aantal winkeltjes en geparkeerde motoren, maar zag in de verste verte nog geen tempel. Op weg naar de tempel, was ik al veel militairen tegen gekomen en één militair, die hier op een post zat, vertelde me dat het parkeren van de motor 1 dollar kostte. Aangezien ik 2 tassen met bagage op de motor had staan, had ik dit keer geen bezwaar om als “barang” (buitenlander) dit bedrag als enige eigenaar van al de gestalde motoren, neer te moeten leggen. Na een stukje doorgelopen te hebben, kwam ik op de heuveltop en jawel, daar zag ik een hoopje stenen met wat pilaren met er prominent vlak naast: de Cambodjaanse vlag.
Dit tempelcomplex was jarenlang het middelpunt van een grensconflict met Thailand, die het gebied om het complex wilde annexeren. Nadat het in 2008 aan de Werelderfgoedlijst van UNESCO werd toegevoegd laaide de strijd weer op. In 2011 kwam het tot beschietingen, waarbij tientallen doden vielen. Cambodja legde de zaak voor aan het international Gerechtshof in Den Haag en die bepaalde in eerste instantie dat de troepen zich aan beide kanten moesten terugtrekken en op 11 november 2013 wees dit gerechtshof de soevereiniteit over het hele territorium van de tempel toe aan Cambodja. Tijdens deze uitspraak was ik in Cambodja en deze uitspraak vanuit Den Haag was dagenlang “hot” nieuws. Vervolgens kon Nederland niet meer stuk bij mijn toenmalige collega’s. Een bezoek aan deze tempel stond mede door deze ervaringen bovenaan mijn lijstje.
Dit hindoeïstische tempelcomplex kon zo zijn weggelopen zijn van de tempels van Angkor Wat in Siem Reap, want daar zag je dezelfde soorten tempels. Op een 800 meter lang stenen pad kom je een aantal min of meer vervallen heiligdommen tegen, waarvoor je vaak eerst met een stenen trap omhoog moest. Door het vroege tijdstip dat ik gearriveerd was, had ik het complex bijna voor mezelf ware het niet dat er vele militairen aanwezig waren. Zo ook op de trappen en voor doorkijkjes waar ik een foto wilde maken. Gelukkig gingen ze bereidwillig opzij als ik het ze vroeg. Aan het eind van het complex kon je doorlopen naar de rand van de heuvel en genieten van een wijds uitzicht over Cambodjaans grondgebied, waarbij ik mijn aankomstroute een heel eind kon volgen. Aangezien ik ook het Thaise land wilde zien, moest ik een groot deel van de 800 meter terug lopen. Aan een soldaat met een verrekijker om zijn nek vroeg ik waar Thailand was en hij wees naar een heuveltop iets verderop, waarop een gebouw stond met naar alle waarschijnlijkheid een Thaise vlag, maar dat was vanaf deze afstand niet te zien. Hij bood me aan om door de verrekijker naar “de vijand” te kijken en inderdaad een paar honderd meter verderop wapperde de Thaise vlag en waarschijnlijk zullen ze vanuit die wachtpost "de overkant" in de gaten houden….. Aangezien ik de grens daadwerkelijk wilde zien, liep ik door en kwam aan het eind van de tempel, op het punt waar ik begonnen was. Maar wat ik toen niet opgemerkt had, omdat ik gefixeerd was op de tempel rechts van mij, was dat er aan de linkerkant een lange stenen trap naar beneden liep. Vooruit, had al bijna een uur over de tempel gestruind en dit toetje kon er nog wel bij. Beneden aangekomen, liep ik nog zo’n honderd meter naar een aantal huizen toe en vlak achter deze optrekjes werd het pad opeens versperd door rollen prikkeldraad met vlijmscherpe mesjes. Inderdaad, de grens liep wel heel dicht achter de tempel langs. Nadat ik deze bevestiging had gekregen, besteeg ik de langs stenen trap en liep terug naar de motor, betaalde 1 dollar aan de militair, die me bereidwillig naar een stalletje verderop loodste, waar benzine in flessen verkocht werd. De verkoopster goot de inhoud van de 1 liter fles via een trechter in de tank. Deze actie was nodig aangezien de benzinemeter in het rood stond. Door de tocht bergop was het opeens snel gegaan met het verbruik en ik prees me gelukkig, dat deze vloeistof zelfs bovenop de heuveltop verkocht werd. Gerustgesteld, dat ik weer voldoende benzine in de tank had, ging ik op de weg terug, maar de geruststelling maakt al gauw plaats voor een lichte angst aangezien het eerste stuk van de weg naar beneden toch wel erg steil was en ik het gevoel had ieder moment voorover te zullen vallen. Gelukkig bleek het zwaartepunt telkenmale lager te liggen, zodat ik veilig de brede weg bereikte en mijn tocht kon voortzetten.
O ja, ben Chewvo uit het eerste item niet tegengekomen bij de tempel, hoewel zijn vader mij een paar dagen ervoor verzekerd had dat hij daar werkzaam was. (Kampong Thom ligt op route naar Preah Vihear.) Blijkbaar had hij een dag vrij, of genoot ook hij van deze vakantie…….

De laatste ontwikkelingen: dictatorschap een feit
Indien u van vrolijk nieuws houdt, sla dit stuk maar over. Hier volgt een greep uit de gebeurtenissen van afgelopen weken:
- Er zijn nog maar 24 van de 55 parlementariërs van de oppositie in het land. De rest heeft zijn biezen gepakt en zijn toevlucht in het buitenland gezocht na de aankondiging van Hun Sen dat nog meer kopstukken aangeklaagd zullen worden. Eén van de drie vice voorzitters, die nog maar kort geleden gekozen zijn binnen de CNRP, vluchtte toen aangekondigd werd dat ze gearresteerd zou worden.
- Twee kleine partijen, die geen zetels hebben in het parlement, ruiken hun kans en hebben officieel gevraagd om de opheffing van de grootste oppositiepartij. Hierbij baseren ze zich op de wet van de politieke partijen, die een aantal maanden geleden door het parlement gejaagd is. Hun Sen zal maar al te graag gevolg geven aan dit verzoek, zodat opheffing van de CNRP daadwerkelijk in de lucht hangt. Fresh News, een krant die geldt als de spreekbuis van Hun Sen heeft vooruitlopend hierop, drie opties gepresenteerd voor de verdeling van de 55 vrijkomende senaat zetels. Het laatste nieuws is, dat de zetels, bij opheffing van de oppositie, verdeeld zullen gaan worden onder de kleinere partijen, die tijdens de verkiezingen geen enkele zetel wisten te bemachtigen…….
- Een zanger die in 2013 een kritisch liedje over Hun Sen op Facebook had gezet is opgepakt en aangeklaagd voor belediging van het staatshoofd. Op de vraag waarom dit nu pas geschiedde, kwam als antwoord: “The police only saw it this week”. Deze arrestatie volgde op de arrestatie van een vrouw die op social media Hun Sen een bedrieger had genoemd en een vrouw die op het zelfde medium een sandaal naar een verkiezingsbord had gegooid met de afbeelding van Hun Sen.
- Hun Sen maakte zijn belofte waar en bezoekt iedere week een textielfabriek, waarbij hij tijdens zijn speeches hevig tekeer gaat tegen elementen, die wanorde in het land brengen. Tevens is er loonverhoging aangekondigd. Volgend jaar, het verkiezingsjaar, zullen de lonen stijgen van $153 tot $170 dollar per maand. Dit is zelfs 5 dollar meer, dan waar de bonden om gevraagd hadden! Op deze wijze hoopt hij honderdduizenden stemmen te winnen. Uiteraard een goede zaak voor de textiel- en schoenenfabricage werkers. Sommige analisten vrezen dat door deze forse loonsverhoging de prijzen gaan stijgen en dat mogelijk “de opdrachtgevers” uit zullen wijken naar goedkopere landen.
- Uit het hele land komen berichten dat dorpelingen onder druk worden gezet om zich uit te spreken voor de CPP en om zich op de ledenlijst te laten zetten. Weigeren ze, dan worden ze uitgesloten van partijgiften en verbeteringen aan infrastructurele en publieke diensten gaan aan hun neus voorbij. Een provinciale gouverneur erkende dat er nieuwe leden worden gerekruteerd, in het kader van het opschonen van de ledenlijsten, maar ontkende dat er dwang in het spel was………..
- In een “gelekte” brief, ondertekend door de senaatvoorzitter Heng Samrin, de man naast Hun Sen op de verkiezingsborden, worden partijbonzen in den lande opgeroepen om “buitengewone” schooldirecteuren, adjuncten, imams, en monniken te rekruteren om de boodschap van de partij aan de man te brengen en om illegale acties van “de vijand”, blijkbaar een nieuwe benaming voor de oppositie, te identificeren en naar buiten te brengen. Dit druist in tegen de eigen verkiezingswet waarin klip en klaar staat: “Alle ambtenaren, bijvoorbeeld onderwijzers mogen hun macht of invloed niet aanwenden en mogen geen openlijke steun geven aan welke politieke partij dan ook”. De voorzitter van het Parlement himself lapt dit wetsartikel aan zijn laars. Ook de onderwijswet instrueert de scholen om volstrekt neutraal te zijn en politiek moet compleet verbannen worden van scholen. Wanneer Hun Sen op scholen oproept om CPP te stemmen wordt dit door het toezichtorgaan door de vingers gezien.
- Verslaggevers en medewerkers van het ministerie van informatie zijn in een training bijgeschoold over de uitwerking van de Wet op de Politieke Partijen, die kortgeleden aangenomen is. Deze wet verbied politieke partijen om buitenlandse giften, hulp en ondersteuning te aanvaarden. De aanklacht van Ken Sokha is hier grotendeels op gebaseerd, aangezien hij Amerikaanse hulp heeft aanvaard en als oppositie partij van plan zou zijn om samen met de Amerikanen, Hun Sen af te zetten. De journalisten hebben te horen gekregen om de feiten goed te interpreteren en ze niet uit de context te halen: “Als er een verkeerde voorstelling van de feiten wordt gegeven word je gestraft”.
- Op Facebook zijn de kritische opmerkingen bij items over Hun Sen op de ene of andere reden niet meer zichtbaar.

Het is triest om de weergave van het vrije woord steen voor steen voor je ogen afgebroken te zien worden. Mensen worden monddood gemaakt en er wordt een atmosfeer geschapen, waarbij je “als vijand wordt betiteld als je de oppositie steunt. Erger is, dat er mensen worden gerekruteerd om dit aan te gaan geven. Een sfeer, die aan de Khmer Rouge tijd doet denken, doordat je niet meer weet wie je kunt vertrouwen. Een goede leider verbindt mensen, op deze wijze worden ze tegen elkaar opgezet.
Heerlijk dat we in Nederland zonder censuur en in alle vrijheid kunnen zeggen wat we denken en dat we wetten hebben, die dit waarborgen. In Cambodja worden op dit moment wetten gemaakt, die de vrijheid van de mensen inperken en een angstcultuur creëren en sommige bestaande wetten worden niet eens nageleefd.
De oppositie, die waarschijnlijk door de meerderheid van het volk gesteund wordt, heeft geen wapens, geen macht, geen geld en maakt enkel gebruik van zijn stem. Zelfs dat is al te veel voor deze dictator. Ben bang dat we het dieptepunt nog niet bereikt hebben.
Sorry, dat ik me niet hebben kunnen houden aan enkel de opsomming van feiten……..

Vanuit Kingdom of Repression,
met vriendelijke groet,
Li hai,
Marcel Gerritse,
marcelger8@hotmail.com
www.bibliothekenvoorcambodja.nl