De eerste drie dagen Cambodja en visumperikelen

Na drie weken aan één stuk door Nederlands gesproken te hebben, ben ik weer neergestreken in het dorpje, dat aan twee snelwegen gelegen is, luisterend naar de naam Porsrok Village in Tboung Khmum Province. De weken in het geboorteland zijn omgevlogen en ik heb genoten van het weerzien met Ellen, de kinderen, oude en nieuwe “aanhang”. Apart om onze dochter in één klap ruim 5 maanden zwanger te zien. Aangezien dit placement eind december beëindigd wordt en de bevalling rond eind oktober plaats zal vinden, houdt dit in dat ik, zoals het zich nu laat aanzien, de eerste weken van het “opa-schap” in Cambodja zal doorbrengen. Hier maar even niet te veel aan denken……
In één van de vorige verslagen had ik de hoop uitgesproken om naast de 19e bibliotheek nog een 20ste aan een Primary School te kunnen overhandigen. Tot mijn grote vreugde kan ik mededelen dat het tweede tiental komende maanden volgemaakt gaat worden, doordat zich 2 goedgeefse mensen gemeld hebben. Zou bijna willen zeggen: “op naar de 25”, maar dat zou niet realistisch zijn. Mocht u interesse hebben om de 21ste gulle gever te zijn, verwijs ik graag naar de site: www.bibliothekenvoorcambodja.nl

Visumperikelen bij Vietnamese grens
Helaas verliep de terugtocht niet geheel vlekkeloos en dat kon ik geheel op eigen conto schrijven. Het vliegticket dat ik een half jaar geleden geboekt had, was spotgoedkoop. Voor 600 dollar zou ik met een retourvlucht, vanuit Ho Chi Mingh stad (Vietnam) vliegen, dat bereikt wordt na een zeven uur durende busrit vanuit Phnom Penh. Uiteraard had ik vanuit diezelfde Cambodjaanse hoofdstad een visum geregeld voor Vietnam, dat een maand geldig zou zijn. Niets aan de hand zou je dan denken, maar niets bleek minder waar. Na een vermoeiende reis sta je om 8 uur ’s avonds in een lange rij voor de paspoortcontrole op het vliegveld in Ho Chi Mingh stad en je verwacht over een uur van een heerlijk douche te genieten en vervolgens een warme maaltijd te nuttigen….. Eindelijk ben je aan de beurt en overhandig je het paspoort aan de geüniformeerde achter de balie. Hij kijkt op en zegt dat mijn visum niet in orde is. Aangezien er meerder visa “Vietnam” in het paspoort staan, zei ik dat ik een visum heb dat een maand geldig is, dus het moet correct zijn. Dan zegt hij: “This is your second entry”. “Dat klopt, ben drie weken geleden met de bus het land binnengekomen.” En dan volgt de fatale zin: “You have a single entry visum”. Inderdaad in kleine letters stond dit erbij vermeld, terwijl ik mij geheel gefocust had op de data en me niet gerealiseerd dat je in visa meerdere "entries" kunt hebben. Ik bedacht me onmiddellijk dat dit wel eens nare gevolgen kon hebben in een Socialistische Republiek, dat de regels strikt hanteert. Een beambte werd er bijgeroepen en met hem mocht ik, naar mijn gevoel gevolgd door honderden paar ogen van mensen, die nog in één van de talloze rijen stonden te wachten, naar de visumbalie. Daar werd mij te kennen gegeven dat ik het land niet in zou komen en de volgende ochtend per vliegtuig het land zou dienen verlaten, naar mijn eindbestemming Phnom Penh. De vliegtuigmaatschappij, die mij vervoerd had, werd erbij geroepen, want zij hadden mij met dit visum nooit mogen afleveren en bij hen zou ik een ticket dienen te kopen. Het was een schrale troost dat zij dit euvel ook niet opgemerkt hadden. Tevens was ik me ervan bewust dat de gewenste douche en het diner op dit moment mijlenver weg waren. De man van de luchtvaartorganisatie, die al vlot op kwam draven, bleek al vaker met dit bijltje gehakt te hebben en verklaarde dat er één escape" was, namelijk een “Emergency Visum”, maar dat dit het nodige zou kosten. Hij dacht aan zo’n 160 dollar. Dit kon alleen geregeld worden door iemand van een reisbureau, die hij erbij kon halen. Was voor keus had ik? Een ongetwijfeld duurder ticket, een nacht op een vliegveld doorbrengen en dan maar afwachten hoe laat het vliegtuig zou vertrekken plus een afschrijving van 27 dollar voor een niet gebruikte hotelkamer. Fluisterend informeerde ik bij deze vliegtuigbeambte: “Is this corruption money?”, hetgeen hij uiteraard ontkende…… Vervolgens werd ik een kwartier later overgedragen aan een persoon, blijkbaar van een reisbureau, die in korte zinnen het één en ander naar mij toeblafte. Voor 140 dollar, iets goedkoper dan verwacht, kon hij het Emergency Visum regelen en het was boter bij de vis. De betaling mocht ook in euro’s geschieden en ik zag dat hij bij de berekening op zijn rekenmachine op 122 euro en een beetje uitkwam. Ik zei nog hoopvol: “Oké 120 euro”. De man deed alsof hij mij niet gehoord had en ronde af naar boven: voor 125 euro zou hij het visum kunnen regelen. Na de betaling verdween hij met het geld allereerst naar het wisselkantoor, want hij kwam even later terug met een handvol dollars en verdween richting visumbalie. Vervolgens verliep de afwikkeling vliegensvlug. Binnen de kortste keren kreeg ik het paspoort met een nieuw visum in handen gedrukt. Heb maar niet om een bonnetje gevraagd en het verlies genomen…….. Helaas bleken de rijen voor de paspoortcontrole nog net zo lang als anderhalf uur ervoor en sloot, 125 euro lichter en een leermoment rijker, weer aan bij één van de rijen en passeerde ditmaal, ruim 2 uur later, zonder problemen de douane. Gelukkig was er na een taxirit van ruim een half uur nog een restaurant open en de douche was daarna zo mogelijk nog lekkerder…….

Terug op de thuisbasis
Het welkom dat Porsrok Village voor mij in petto had was wel heel speciaal. Nog geen uur nadat ik ’s middags uit de bus gestapt was, die mij vanuit Phnom Penh naar mijn thuisbasis gebracht had, braken de hemelsluizen open en volgde er een ouderwets stortbad, dat ditmaal tot ver in de avond aanhield. Tevens werd ik er weer aan herinnerd, dat deze hoosbuien veelal gepaard gaan met urenlange stroomstoringen. Helaas had ik nog niet de kans gekregen om mijn “noodverlichting” op te laden, zodat de eerste avond voor een deel in het donker plaatsvond en ik op de fiets naar het restaurant omhuld was door de vertrouwde poncho .
Soms wordt de huisbui node gemist en kun je erdoor gered worden, want nog geen dag later, het was inmiddels zondag, besloot de eigenaresse van het guesthouse het ontvangst nog eens een extra dimensie te geven en zette mij urenlang in dikke rookwalmen, aangezien een aantal boomtakken, die het onderspit moesten delven om elektriciteitsdraden te beschermen, 100 meter verderop verbrand werden. Geruststellend merkte ze op dat het de volgende dag niet meer zal gebeuren. Maar ja, dan roepen werkzaamheden mij naar elders…….
Diezelfde ochtend had ik de hardloopschoenen aangetrokken en was ditmaal bij daglicht gestart, omdat ik na de hevige regens van de vorige dag, mijn weg tussen de plassen en modderpoelen optimaal wilde vinden. Hierdoor zag een meisje van een jaar of 2 mij voor het eerst passeren en barstte bij het zien van “een rennende blanke” spontaan in luid snikken uit. Iets verderop wist een ander klein kind, die aan de rand van de weg stond, niet hoe gauw ze in de veilige armen van haar moeder moest belanden, toen ze mij langs zag komen. Voor het overige waren het onderweg de vertrouwde beelden van groetende kinderen en volwassenen en op de snelweg toeterende en zwaaiende vrachtwagenchauffeurs, die je seconden later, even zo vrolijk in een zwarte walm verder laten rennen. Veel vrachtauto’s zijn beladen met cassave. Veelal met een flinke kop erop, zodat bij de minste hobbels cassavewortels van de auto’s vallen. Vervolgens zie je dan mensen op hun brommer de brokstukken verzamelen, die langs de kant van de weg zijn gekomen. Vele cassavewortels, die op de weg zijn terecht gekomen, zijn in een te vroegtijdig proces al vermalen door de autobanden die er overheen zijn gereden. Doordat de oogsten van de cassave, evenals die van mais, dit jaar overweldigend zijn, is de prijs hiervoor extreem laag, zodat er nauwelijks winst wordt gemaakt door de boeren die deze gewassen produceren.
Diezelfde avond bleek er in het kleine dorp, langs één van beide snelwegen een podium opgezet te zijn en kreeg de terugkomst een feestelijk tintje, al moest je goed naar de modderige grond kijken om droge voeten te houden. Behalve een podium, waarop afwisselend zangers en zangeressen stonden, waren er een aantal kermistoestellen, springkussen en vele eet- en dranktentjes op het modderige terrein, waarop jong en oud uit de omstreken op af waren gekomen. Zoals ik al vaker vermeld heb: “Men houdt hier wel van een feestje”.

Terug op de werkbasis
Maandag was de eerste werkdag na een maand afwezig te zijn geweest. Om 8 uur kwam ik aan, maar wat was dat? De deurklink ontbak en mijn sleutel had ik uitgeleend en was gedurende mijn vakantie in handen van Sokyou, de vertaalster, die er nog niet was. Niemand van afdeling Planning aanwezig om de deur te openen. Voor de ramen van de buren (office Finance), die door dezelfde deur moeten, waren in tussentijd gordijnen gehangen en die waren toegeschoven, zodat ik niet kon zien of er iemand aanwezig was. Dan maar op het raam geklopt en gelukkig was er één persoon aanwezig om de deur voor mij te openen. Het bleek dat internet nog steeds ontbrak en tot overmaat van ramp kan er ook niet geprint worden, omdat de toner op is. Aangezien men pas nieuwe toner besteld als de oude echt op is, ondanks waarschuwingen vooraf van het kopieerapparaat zelf, kan het nog wel even duren. Met het blikje Zeeuwse babbelaars , dat ik als geschenk had meegenomen uit Nederland, waren de collega’s zeer in hun sas. Het blikje werd eerst aan alle kanten gefotografeerd en vervolgens kwam de vraag: “Wat is dit en wat kunnen we met de inhoud?” Heb het maar even voorgedaan, zodat ze konden zien dat er op het snoepje gezogen moet worden. Aangezien sommigen een handje wilden nemen, tevens maar uitgelegd, dat we in Nederland slechts één babbelaar tegelijk in de mond nemen en erbij verteld dat ze deze niet aan kleine kinderen moesten geven. Gelukkig was Sokyou er om de informatie in goede banen te leiden, zodat ze optimaal konden genieten van de lekkernij. Tussen de middag werd er als vanouds door de collega’s gezellig gegeten. Ditmaal op een matje op de grond, omdat onze groepstafel deze ochtend aan onze buren van “Finance” was uitgeleend. Zoals in het vorige verslag al vermeld was, wordt dit eten bereid op de wastafels van het herentoilet en het blijft een rare gewaarwording om op 3 meter van deze bereiding te plassen in een zware etenslucht, want een afzuiging ontbreekt. Na deze maaltijd werden een aantal bedden uitgeklapt en gingen een flink aantal collega’s een siësta houden. Voor mijn vakantie werd dit door enkelen gedaan, maar nu ging bijna het hele kantoor plat. Zelf probeerde ik maar even de ogen in mijn bureaustoel te sluiten, maar dit werd hinderlijk onderbroken door een hevig gesnurk, dat van één van de bedden kwam……..

Hoewel afgelopen maand het nodige gepasseerd is op politiek gebied, zal ik één aspect eruit lichten.

Wetswijziging voor de luis in de pels na opheffing ban
De wet op de politieke partijen, die het de regering mogelijk maakt om politieke partijen voor verkiezingen uit te sluiten, is afgelopen week aangescherpt. Dat gebeurde een maand nadat Hun Sen aankondigde de verbanning voor oppositieleider Sam Rainsy op te heffen. Vliegtuigmaatschappijen zouden de man , die in vrijwillige ballingschap in Frankrijk verblijft, mogen vervoeren naar Cambodja. Sam Rainsy reageerde met de opmerking dat hij pas terugkeert, als hij een volledig pardon zou krijgen, want er hangen hem een optelsom aan veroordelingen boven het hoofd door zijn uitlatingen op Facebook. Zo ver wilde onze premier niet gaan en hij noemde Sam Rainsy een enorme lafaard door niet te komen. De man die in 1997 een granaataanval, waarbij 19 aanhangers het leven lieten, ternauwernood had overleefd, liet deze uitnodiging aan zich voorbijgaan. Hij verklaarde te passen voor een zinloos martelaarschap. Toen de nieuwe wet werd aangenomen had hij zich al teruggetrokken als leider van de oppositiepartij, om diezelfde partij te behoeden voor uitsluiting van de verkiezingen. In de nieuwe wet stond namelijk klip en klaar dat veroordeelde leden geen belangrijke posities in de partij kunnen hebben. Maar blijkbaar was deze wet niet genoeg voor de regering met aan het hoofd Hun Sen.
De volgende zet op het schaakbord bleek een aanpassing van de wet te zijn. Op 10 juli is een wetswijziging aangenomen, ook wel de “anti Sam Rainsly Law” genoemd, die het de oppositiepartij verbiedt om de foto, de stem, geschreven documenten of activiteiten van Sam Rainsy te verspreiden en te gebruiken voor verkiezingsdoeleinden, aangezien hij een veroordeelde crimineel is. Volgens politieke waarnemers is deze wetswijziging enkel in het leven geroepen om Sam Rainsy, “de man die al 20 jaar voor problemen zorgt”, definitief te elimineren. Bij stemming van de “no face, no voice, no writing documents and activities Law” is de volledige oppositie weggebleven en boycotte voor de zoveelste maal een regeringsvoorstel, dat hen verder zou beknotten. Aangezien Hun Sen himself niet bij deze stemming aanwezig kon zijn, nam zijn jongste zoon Hun Many, die ook in het Parlement gekozen is, het stokje over en verdedigde deze wetswijziging in zijn speech. De verkiezingen zijn nog een jaar weg, zodat hiermee het laatste woord nog lang niet gezegd is. Een gevolg van deze wetswijziging is dat de oppositiepartij alle tienduizenden verkiezingsborden die langs de wegen staan, waarop beide leiders gebroederlijk naast elkaar staan, dient over te plakken, zodat het gezichtsbeeld van Sam Rainsy uit het straatbeeld zal verdwijnen! Hij zal zeker niet “vergeten” worden, want daar zorgen zijn dagelijkse “speldenprikken” op Facebook wel voor. De partij zal echter “op ijs moeten lopen”, omdat bij het minste “vergrijp” uitsluiting van de verkiezingen zal dreigen. Ben benieuwd of er een stok gevonden zal worden en welke dat zal zijn om de partij “te slaan”….. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

In dit schrijven is, enkel de eerste drie dagen na de landing beschreven. Het leven in dit land, met zo'n interessante cultuur blijft uitdagend. Uitdagend, omdat het moeilijk te begrijpen is, het vol zit met onverwachte momenten en je laat inzien dat er meer is tussen hemel en aarde, dan wij meemaken in ons nog "regeringsloze landje". Omdat het met woorden zo moeilijk is om uit te leggen is, voeg ik aan het eind van de fotoserie enkele foto’s toe van aspecten uit de samenleving die ik vanaf de motor zie, als ik op weg ben naar mijn werk en waarvoor ik afgestapt ben. Laat die beelden maar spreken! Graag zie ik u terug over drie weken, benieuwd wat er op mijn pad komt. Ongetwijfeld zal ik weer een keus moeten maken uit het aanbod......

met vriendelijke groet,
Li hai,
Marcel Gerritse,
marcelger8@hotmail.com
www.bibliothekenvoorcambodja.nl