Weerzien met Cambodja

Aankomst, één permanente sauna

Op 2 mei jl. zette ik voet op Cambodjaanse bodem in de hoofdstad Phnom Penh en het weerzien was als vanouds. De verbazing en ontzetting over de verkeersdrukte en op het oog “anarchistisch verkeersgedrag”, die me bij de eerste kennismaking drie jaar geleden overviel, heeft plaatsgemaakt voor blijvend inzicht in de “onzichtbare” regelgeving, die er in het chaotische verkeer heerst. Hierdoor kon ik mij vanaf dag één moeiteloos laten opnemen in de verkeerstromen op de gehuurde fiets van VSO (Volunteer Service Overseas), waarvoor ik werkzaam zal zijn vanaf 16 mei. De fiets is vooral tijdens de spits het snelste vervoermiddel in deze stad, aangezien je er gemakkelijk mee door het vaak stilstaande wagenpark kunt laveren. Het aantal auto’s neemt hand over hand toe en het lijkt wel of de “rijke” Cambodjaan zijn geringe lengte wil compenseren door zich voort te bewegen in gigantische Lexus en Toyota SUV’s. Deze terreinwagens vullen de geringe ruimtes in de verkeerstromen al snel op, met als gevolg, lange wachttijden bij de stoplichten en overige kruispunten.
Hoewel maart en april gelden als de warmste maanden in Cambodja, laat mei zich ook niet onbetuigd. Overdag loopt het kwik al makkelijk op tot 40 graden en één nacht is het niet onder de 30 gekomen. Tel daar overdag nog eens de zwarte asfaltwegen bij op, dan begrijp je dat de vergelijking met een sauna niet onlogisch is. Alleen………..een doorsnee bezoek aan zo’n zweetkamertje is een kwartier, waarna een verfrissende douche of een koud dompelbad volgt. Deze sauna echter duurt de hele dag en aangezien ik met het oog op de toekomstige plaats van bestemming zo gauw mogelijk wil wennen aan deze temperaturen, verwen ik me niet met een kamer met airco, maar tracht te “overleven” door de fan dag en nacht op me gericht te houden. Gelukkig is er ook één voordeel te ontdekken: normaliter dien ik ’s nacht het bed te verlaten voor een kort bezoek aan de wc, maar dat is hier niet nodig. Het vocht heeft al allang via andere wegen het lichaam weten te verlaten. Douchen geschiet zo’n 5 maal per dag en iedere maal is de handdoek kurkdroog als die opnieuw gebruikt wordt…….

Vier dagen verbleef ik in deze kokende hoofdstad en reisde vervolgens af naar mijn oude standplaats Kampong Thom om daar een aantal bibliotheken te gaan overhandigen. De bustocht naar Kampong Thom kende één enorm pluspunt en liet tevens een onthutsend beeld zien. Om maar met het positieve te beginnen.
De weg, die er in het verleden voor zorgde dat de afstand Phnom Penh – Kampong Thom van 160 km in 5 en soms in 6 uur afgelegd diende te worden, aangezien de bus zich al hobbelend een weg moest zoeken door het rode zand, voorzien van vele gaten, bleek geheel geasfalteerd te zijn! Binnen 3 uur, inclusief de gehandhaafde tussenstop van een half uurtje, was ik op de plaats van bestemming, zonder het misselijke gevoel van al het gehobbel, het afremmen en optrekken. Voor al die omwonenden moet het een heerlijke ervaring zijn om afscheid genomen te hebben van de rode verstikkende stofwolken die zich als een dichte mist verspreidde over de weg en de nabij gelegen huizen. De rode daken zijn weer getransformeerd tot de blinkende zinken platen en grijze palmbladeren. Voor de luchtwegen van deze mensen een zegen!
Het onthutsende beeld, dat het landschap bood, deed al het positieve van hiervoor al gauw vergeten. De immer groene velden waren getransformeerd tot verdroogde gele vlakten, waarop broodmagere koeien nog iets eetbaars probeerden te vinden. Hoewel aan het eind van de droge periode het land er immer droog uitzag, had ik dit trieste beeld nog nimmer gezien in Cambodja. Rivierbeddingen stonden droog, of praktisch droog, zodat het rijden over bruggen een surrealistische aanblik bood.

De ontvangst in Kampong Thom, door ex-collega’s, medewerkers POE en anderen waarmee ik tijdens mijn werkzaamheden te maken had, was hartverwarmend en het is fijn om constateren dat de anderhalf jaar, die ik hier doorgebracht heb, niet “vergeten” zijn. Het gevolg was dat ik bijna iedere avond wel een eetafspraak heb met deze of gene en in een gezellig samenzijn oude herinneringen op kan halen. En dan heb je nog “de mensen van de straat”, die verrast opkijken en vriendelijk lachend groeten als ze die fietsende buitenlander weer zien, want ook nu kan ik mij weer met de fiets in het stadje voortbewegen, aangezien een goede kennis mij deze te leen gaf.

Extreme droogte teistert Cambodja
Aangezien er een vrij weekend gloorde, besloot ik al fietsend de omgeving van Kampong Thom te gaan verkennen om de aard van de droogte eens goed te aanschouwen. Ook deze rondrit bevestigde het beeld van de busrit. Verdorde velden, broodmagere koeien, vijvers en sloten waar normaal de lotussen bloeien, staan leeg. Enfin, de foto’s spreken voor zich.

Zo las ik In een Engelstalige krant, dat Cambodja is in de greep is van de ergste droogte sinds tientallen jaren. Het land smacht naar water. Een blik over de velden zegt genoeg: droge, gele velden zover het oog reikt onder een wolkenloze kemel. Moeilijk voor te stellen dat dezelfde velden over een aantal maanden veranderd moeten zijn in groene rijstvelden. Een aantal graatmagere koeien probeert nog wat groene stukjes te ontdekken om deze weg te grazen. Scholen hebben te kampen met watertekorten, want de putten staan praktisch droog. Hoogstens staat er nog wat vervuild water op de bodem. De regering, die de noodtoestand nog niet uitgeroepen heeft en geen beroep gedaan heeft op internationale hulp, meldt dat het land zwaar wordt getroffen als het regenseizoen vertraagd wordt met enkele maanden, zoals enkele weersvoorspellingen aangeven. Als je dan ook nog in het achterhoofd houdt dat het regenseizoen vorig jaar matigjes te noemen was, waardoor er al minder “reserve” was, dan is het logisch dat deze extreme droogte dubbel zo hard aankomt.
Als gevolg van deze droogte is de vissterfte enorm en op plaatsen waar de kritische grens van 20 cm water bereikt is, tracht men het water te koelen met extra waterplanten. Tevens is er te weinig materieel, denk hierbij aan waterpompen, om het water in de bedreigde gebieden op peil te houden.
Landbouw en veeteelt gaan zwaar gebukt onder deze catastrofe. Kippenboeren geven hun dieren gebotteld water en op het moment dat zij dit kostbare water niet meer kunnen bekostigen, zijn deze dieren ten dode opgeschreven. Komkommer- en pompoenoogsten zijn veelal mislukt. Onmiddellijke hulp is nodig in 19 van de 25 provincies.
Premier Hun Sen heeft de oppositie al gewaarschuwd om uit deze ramp geen politiek gewin te slaan. Indien er ook maar gesuggereerd wordt dat de regering in gebreke blijft bij de hulpverlening, “zullen ze hiervan de gevolgen ondervinden”, klinkt het dreigend. Uit deze zinsnede blijkt wel dat er politiek gezien weinig tot niets veranderd is en dat deze regeringsleider onaantastbaar aan de macht is. De repressie is toegenomen, de oppositie wordt vervolgd, “human rights” medewerkers en CNRP-leden (oppositiepartij) zijn voor de rechter gedaagd en opgesloten.
Ik zal de politiek vooralsnog laten rusten en me focussen de andere zaken, maar hier zeker op terugkomen, omdat de politiek bepalend is voor hoe vele zaken hier verlopen.

Hopelijk gaan er binnenkort, de komst van de regentijd is naderende, de nodige buitjes regen vallen, zodat er een eind komt aan deze dreigende catastrofe. Toevallig trok er zojuist een hoosbui over. Deze gaf naast een heerlijke, tijdelijke, verkoeling de droge grond iets nattigheid. Dat er maar vele moge volgen, want de aarde schreeuwt erom. Wie weet kan ik over een half jaar wel weer berichten over naderende overstromingen. Het kan hier verkeren!

OP dit moment zit ik midden in de overhandiging van 7 bibliotheken aan even zoveel scholen en daarover schrijf ik uiteraard meer in het volgende blog. Volgende week zal ik afreizen naar mijn nieuwe standplaats en mijn eerste indrukken zal ik jullie zeker niet onthouden. Ben heel benieuwd naar de omstandigheden van het werk en wonen…………

Kortom genoeg om naar uit te kijken,

Met vriendelijke groet,
Li hai.
Marcel Gerritse,
Marcelger8@hotmail.com