Hun Sen slaat keihard terug met zijn derde hand

Hoewel ik in het vorige verslag een “periode van stilte” aangekondigd had van minimaal 4 weken, verschijnt er toch binnen deze periode een nieuw verslag en wel vanuit Nederland. Soms lopen de zaken totaal anders dan gepland……….
Tevens hebben zich de nodige ontwikkelingen in Cambodja voorgedaan, die zelfs, zij het summier, het Nederlandse nieuws gehaald hebben.
Ook wil ik jullie een verrassende ontmoeting, die ik op 10 december in een restaurant had, niet onthouden.
Maar laat ik bij het begin beginnen.

Onverwachte wending tijdens vakantie
Afgelopen weken zijn iets anders verlopen dan ik jullie in het vorige verslag voorgespiegeld had. Zo verwachtte ik 3 weken door Cambodja te reizen met Ellen, mijn vrouw, maar in plaats daarvan zit ik nu in Nederland. Het leek zo mooi te beginnen. Met de huurauto reisde ik naar Phnom Penh, een afstand van 160 km, waar je ruim 4 uur over doet. Nee, geen files, maar een weg, die je op vele stukken in slalom moet rijden, aangezien er vele diepe gaten en onverwachte hobbels in zitten en op sommige plaatsen zelfs niet geasfalteerd. Wil je de auto heel houden ben je genoodzaakt om af en toe stapvoets te rijden. Maar het vooruitzicht van de komst van Ellen, na 7 maanden “scheiding”, maakte alles goed en in de namiddag van 28 december zette ze voet op Cambodjaanse bodem. Na de nacht in Phnom Penh doorgebracht te hebben, zouden we naar Kampong Thom gaan. De autorit terug begon met de nodige vertraging, want vlak voor ons werd opeens de weg afgezet voor een naderende demonstratie. Al een aantal weken zijn er dagelijkse demonstraties in de hoofdstad en wordt er permanent gedemonstreerd in Freedom Park. Gelukkig werd het geplaatste hek na een kwartier even open gezet, zodat we middels een afslag deze demonstratie, waarin vele monniken liepen, achter ons konden laten en aan de ruim 4 uur durende rit terug konden gaan beginnen. Na slechts 1 vakantiedag in Kampong Thom genoten te hebben, bereikte ons het fatale bericht dat mijn vader, op de gezegende leeftijd van 90 jaar op de zojuist begonnen Oud jaardag gestorven was en in plaats van verder het land in te trekken met de huurauto, konden we spoorslags terug naar Nederland en zo reden we op 1 januari terug naar Phnom Penh om diezelfde middag op het vliegtuig te stappen. Enfin, op deze wijze krijg je wel ervaring in het rijden op deze gatenkaasweg.
Aangezien mijn moeder nog leeft en ik niet onmiddellijk de terugtocht wilde aanvangen vindt de terugtocht de 17e plaats.
Het is een vreemde gewaarwording om vanuit de huiskamer in Nederland dit verslag op de weblog te zetten en eerlijk gezegd kan de 17e niet snel genoeg komen om het 7 maanden geleden gestarte avontuur te vervolgen met nog 1 jaar. Ellen zal meegaan, zodat we allereerst zullen trachten de draad van de in de knop afgebroken vakantie weer op te pakken.
Dan volgt er nu een verslag van de gebeurtenissen in Cambodja tot op heden, want daar is het nodige gebeurd, dat het vermelden waard is.

Hun Sen slaat keihard terug met zijn derde hand
Gedurende een aantal weken in december is er dagelijks gedemonstreerd in de hoofdstad Phnom Penh. De oppositie wilde hiermee dezelfde tactiek voeren als in het buurland Thailand, waar de massa de zittende president gedwongen heeft tot een herverkiezing. Aangezien de textielarbeiders zich bij deze marsen aansloten, werden de demonstraties steeds massaler. Deze arbeiders eisten een onmiddellijke loonverhoging van 65 dollar. Het salaris is in december opgetrokken naar 95 dollar per maand en zal jaarlijks opgehoogd worden, tot het in 2018 (het volgend verkiezingsjaar) 160 dollar is. Veel textielarbeiders vinden deze termijn te lang en eisen een onmiddellijke ophoging tot dit eindbedrag. Ook onderwijzers dreigden zich bij de protesten aan te sluiten. Zelf stuitte ik op 27 december in Phnom Penh onbedoeld op zo’n mars, waarin zo’n 15.000 mensen lopend, op motoren en in tuk tuk’s zich vreedzaam door de straten begaven. Ze scandeerden leuzen tegen Hun Sen en vele duimen werden hierbij naar beneden gehouden. De sfeer was gemoedelijk, ouders hadden kinderen meegenomen en het geheel maakte een ontspannen en vriendelijke indruk.
Op 3 januari hadden zo’n 200 textielarbeiders een barricade opgeworpen in een straat bij hun fabriek in de hoofdstad en werden de toegesnelde agenten en militairen met stenen bekogeld. Hun Sen had al in een eerder stadium gedreigd zijn derde hand (het leger) te gebruiken en “dit oproer” was voor hem het sein (en tegelijkertijd de legitimatie) om het vuur te openen op deze “raddraaiers”. Vijf betogers werden dodelijk getroffen en ruim veertig demonstranten moesten (zwaar)gewond afgevoerd worden naar het ziekenhuis. De dag erop verschenen er ’s avonds plotsklaps in het Freedom Park ruim 100 gemaskerde mannen in donkere kleding, de meeste getooid met motorhelmen en voorzien van ijzeren staven, wapenstokken en bijlen. Op dat moment waren er een paar honderd demonstranten, waaronder nogal wat monniken, in het Freedom Park aanwezig bij de vreedzame bezetting, die dag en nacht voortduurde. Onder toeziend oog van politie en leger, die een cordon om het Park gelegd hadden, werden deze demonstranten hardhandig het Park uitgeslagen, dat ik nu maar even niet “Freedom Park” noem. Slaaptentjes werden vernietigd en het permanente podium neergehaald. Vervolgens werd het decreet uitgevaardigd dat er tot nader order geen demonstraties meer mogen worden gehouden, om de veiligheid van de burgers te garanderen en om de publieke orde te herstellen. Bovendien werd er een samenscholingsverbod van meer dan 10 personen uitgevaardigd.
De oppositie partij, bij monde van Sam Rainsy en Kem Sokha, heeft aangekondigd om de focus te verleggen van de hoofdstad naar de provincies.
Beide heren en een aantal vakbondsleiders moesten zich overigens op 14 januari verantwoorden voor de rechtbank, omdat ze verdacht worden van het aanzetten van geweld tegen de autoriteiten……… Ze hebben zich die dag, vergezeld door zo’n 2000 medestanders, gemeld bij het gerechtshof en zijn ondervraagd. Op basis van hun antwoorden zal het gerechtshof bezien of er een aanklacht komt en ze vervolgd kunnen worden. Ruim 4 jaar geleden hing Sam Rainsy een gevangenisstraf van 11 jaar boven het hoofd wegens “het verspreiden van leugens” en “het vervalsen van documenten” en vervolgens koos hij voor vrijwillige ballingschap in Frankrijk. Ben benieuwd of hij wederom vervolgd zal gaan worden en we een herhaling van zetten gaan krijgen. Vast staat in ieder geval dat Hun Sen er niet over piekert om tussentijdse verkiezingen uit te schrijven en zijn positie, desnoods met grof geweld, zal vasthouden. Ook staat vast dat de rest van wereld de oppositie niet te hulp zal komen en blijkbaar alle gebeurtenissen als interne aangelegenheden van Cambodja beschouwd.

Aan de rand van zo brute en gewelddadige schoongeveegde Freedom Park staat een standbeeld van Mahatma Gandhi, met de volgende tekst:

De 7 hoofdzonden, die ons zullen vernietigen (Mahatma Gandhi)
Politiek zonder Principes
Rijkdom zonder Werk
Plezier zonder Geweten
Kennis zonder Karakter
Handel zonder Moraliteit
Wetenschap zonder Menselijkheid
Religie zonder (zelf)Opoffering

Mocht Gandhi voorspellende gaven hebben, dan ziet het er slecht uit voor de machthebbers, want neem nu alleen al de eerste hoofdzonde……..
(wordt ongetwijfeld vervolgd)

Ontmoeting met oppositieleider Kem Sokha
Op 10 december ging ik net als anders ’s avonds eten in mijn “favoriete”, dus niet te dure restaurant in Kampong Thom en ik zag op een gegeven ogenblik tot mijn verrassing één van beide oppositieleiders zitten. Kem Sokha, zat aan een vrijwel verlaten tafeltje achterin de zaak te eten. Ik at rustig mijn eten op en wachtte tot hij zijn maaltijd beëindigt had en ging naar hem toe, stelde mij aan hem voor en hij nodigde mij uit aan tafel. Hij was vergezeld door een iemand die bezig was met “internet tv”. Aangezien de oppositiepartij geen minuut zendtijd krijgt van de landelijke tv-zenders, die allemaal in handen zijn van de regeringspartij, is de oppositie bezig om te bezien of ze een stream op internet kunnen zetten van de dagelijkse demonstraties die zouden gaan beginnen. Deze dag waren er demonstraties in Phnom Penh en Siem Reap geweest en Kem Sohka zou de nacht doorbrengen in het hotel boven het restaurant zo vertelde hij, om de volgende dag samen met Sam Rainsy een demonstratie te leiden niet ver van Kampong Thom. Ik had gelezen dat beide heren deze dag met een helikopter vervoerd zouden worden en vroeg hem waarom van dat programma was afgeweken. Hij vertelde dat Sam Rainsy en hij vanaf nu gescheiden zouden reizen, aangezien ze het risico wilden ontlopen om gezamenlijk bij “een ongeval” betrokken te raken. Een reis met een helikopter, ook alleen, was op dit moment te riskant en werd ze ten sterkste afgeraden, zodat beiden in het vervolg afzonderlijk en via verschillende routes zullen aanrijden per auto naar hun afspraken en de demonstraties.
Vervolgens sprak ik met hem over de jeugd van Cambodja, die smacht naar verandering en het belang van social media. Het viel me op dat er redelijk in het Engels met hem te converseren viel en was net begonnen over het onderwijs in Cambodja, toen er een vrouw, redelijk overstuur, bij de tafel kwam staan en onmiddellijk op luide toon tegen Kem Sokha begon te praten. Ik begreep er niet veel van, maar snapte wel dat er iets aan de hand was. Toen de vrouw even stopte legde Kem Sokha in korte bewoordingen uit dat deze mevrouw haar beklag deed over het gedrag van de politie. Ze volgt namelijk de karavaan van Kem Sokha en Sam Rainsy en is bij iedere demonstratie aanwezig. Ze was deze dag aangehouden en bedreigd en geïntimideerd door de politie. “Het zou beter voor haar gezondheid zijn als ze zou stoppen met het bezoeken van de demonstraties, want er zou wel eens wat met haar kunnen gebeuren en slecht met haar kunnen aflopen”, zo was haar te verstaan gegeven. Van deze woorden was ze nog danig onder de indruk. Kem Sokha nodigde haar uit om ook aan de tafel te zitten en op slag was ons gesprek beëindigd. Gelukkig mocht ik nog wel een foto van hem maken en hiervoor nam hij alle tijd.
Toen hij korte tijd later opstond, zich excuseerde dat hij moe was en afscheid nam, was hij opeens omringd door een stuk of vier lijfwachten, die ik niet eerder opgemerkt had en wel heel strategisch opgesteld hebben gestaan. Hij verliet het pand te midden van zijn lijfwachten en ik kon het nog steeds niet geloven dat ik met de nummer twee van de grootste oppositie partij aan tafel gezeten had en liet het gesprek nogmaals rustig de revue passeren en er kwamen nog vele vragen naar boven die ik aan deze vriendelijke, toegankelijke man had willen stellen……

Ik doe geen uitspraken meer over het tijdstip dat het volgende verslag zal verschijnen. Als jullie dit lezen, zit ik waarschijnlijk met Ellen in het vliegtuig terug naar Cambodja of zijn we bezig aan de rondreis door Kingdom of wonder.

Tot het volgende verslag, hopelijk vanuit Cambodja.

(bijgevoegde 2 foto's van de bloedige demonstratie zijn van internet gehaald)

Met vriendelijke groet,
Li hai,
Marcel Gerritse.
marcelger8@hotmail.com