1 jaar Cambodja en handen schudden met.... Hun Sen

Zo zet je voet op Cambodjaanse bodem en zo ben je 1 jaar en 17 verslagen verder. In het begin was ik bang dat, met de ervaringen van het eerste anderhalf jaar Cambodja in het achterhoofd, ik last zou kunnen krijgen van een opgedroogde pen of wellicht in herhalingen zou vallen. Niets was minder waar. Het enige wat je hoeft te doen in dit fascinerende land: je ogen goed open houden en de film, die zich iedere dag voor je ogen afspeelt, te bekijken. Probeer hierbij je westerse bril af te zetten, niet te oordelen en blijf je verwonderen. Hierdoor heb ik nog steeds de luxe om voorvallen in de koelkast te zetten of gewoon niet te plaatsen, gezien de overvloed aan keuzes. Daarom nu geen terugblik, dat komt wel bij het laatste verslag in december of januari, wanneer het placement beëindigd is vanuit een winters landje….,

….. dat ik volgende maand in de zomer zal bezoeken. Op 21 juni keer ik voor drie weken terug om Ellen, de kinderen, aanhang en nog een aantal dierbaren na lange tijd weer te zien. Ik kijk er naar uit!

In dit verslag de nasleep van de verhuizing en de opening van het kantorencomplex door Hun Sen himself. Het was nog even spannend of hij wel zou komen, want de week ervoor had hij zich met vermoeidheidsverschijnselen op laten nemen in een ziekenhuis in Singapore voor een “check up”, zoals hij dat zelf verwoordde op zijn Facebook account. Geïllustreerd met een foto van een op bed liggende premier, waarbij zijn oudste zoon met zijn vrouw en kleinzoon op bezoek zijn. Kennelijk heeft hij weinig vertrouwen in de medische kennis van de doktoren in zijn eigen land………
Het bezoek aan onze provincie heeft op 9 mei plaatsgevonden en kon nog net meegenomen worden in het verslag. Fijn dat zelfs de premier hier rekening mee houdt. Hierin zal de volgende vraag beantwoord worden: “Hoe reageer je als diezelfde premier op je af komt met uitgestoken hand?”

N.a.v. het eenjarige verblijf had ik in dit verslag VSO, de organisatie waar ik een jaar voor werk, eens in de “spotlights” willen zetten, maar de komst van Hun Sen gooide roet in het eten en verlengde het de tekst dusdanig, dat dit onderdeel even geparkeerd staat. Hopelijk lukt het over drie weken.

Komt Cambodja in Nederland eens in het nieuws, zoals een paar weken geleden, dan is dit niet om de schending van mensenrechten door de regering, maar heeft dat meestal te maken met landgenoten die “mensenrechten schenden” door zich te “vergrijpen” aan jeugdigen Profiterend van de enorme armoede, denken ze voor een paar dollar aan hun gerief te komen. Anderen hebben een dekmantel gevonden en starten “een weeshuis” om hun duistere praktijken uit te kunnen voeren. Als deze activiteiten uitkomen, wordt dit breed in de media uitgemeten. De daders verschijnen duidelijk zichtbaar, met naam en toenaam, in de kranten en op de tv zenders en worden op deze wijze “aan de schandpaal” genageld. Tevens hangt hen een jarenlange celstraf boven het hoofd in gevangenissen, waar 40 opgesloten gevangenen in een kleine ruimte geen uitzondering zijn. In vroegere tijden konden “deze heren” de agenten en/of de aanklagers nog wel eens omkopen, maar dat is door de enorme publiciteit, waarmee de arrestaties heden ten dage gepaard gaan niet meer mogelijk. En terecht. Hopelijk dringt deze stringente uitvoering van de wet en de verhoogde pakkans door in de hoofden van de mannen, die met “onfrisse” bedoelingen het land in komen en zal deze vorm van “toerisme” snel afnemen.
Vorig jaar is het “draagmoederschap” door Cambodjaanse vrouwen bij wet verboden verklaard. Ook hierbij kan door de “rijke westerling” niet langer geprofiteerd worden van de armoede en soms uitzichtloze situaties, waarin deze vrouwen zich bevinden. Bemiddeling wordt zwaar bestraft, zo ondervond een Australische vrouw, die nu achter de tralies zit. Haar zoon, die zich hierover kwam beklagen en met stenen is gaan gooien, is kortgeleden het land uitgezet.

Afsluitend praat ik u kort bij over wat er de afgelopen weken op het politieke vlak gebeurd is, zodat u ook op dat gebied “up to date” bent.

Nasleep van de verhuizing
Vanaf 1 mei, zo’n 4 weken na de verhuizing, zou er daadwerkelijk gewerkt kunnen worden in het kantoor. In de dagen ervoor hadden we de boel schoongemaakt, bureaus op hun plaats gezet, computers aangesloten en de kasten van alle tape ontdaan. Hoewel nog niet alle verlichting aangebracht was, hadden we stroom en kon de airco zijn werk doen, een ongekende luxe voor mij, want dit heb ik nog niet meegemaakt tijdens mijn werkzaamheden in dit land. Heb vanaf nu de mogelijkheid eens een spijkerbroek aan kunnen trekken i.p.v. de ultra lichte “kampeerbroeken”, waarin ik altijd rondloop. Aangezien de collega’s liever niet onder de airco wilden zitten, bood ik enthousiast aan om daar mijn bureau neer te zetten. Hoewel Sokyou’s bureau naast de mijne staat, zorgde zij er wel voor buiten deze luchtstroom te blijven.
Op 2 mei bracht ik mijn spullen, verpakt in 3 dozen op de motor naar het kantoor. De Cambodjanen zijn ware meesters als het op vrachtvervoer op de motor aankomt en omdat ik vele voorbeelden hiervan gezien heb, waren drie op elkaar gestapelde dozen geen enkel probleem. Als bindmiddel bediende ik me van, zoals hier gebruikelijk is, doorgeknipte binnenbanden van fietsen, waaraan de uiteinden metalen haken zijn geknoopt. Reuze handig en de boel blijft muurvast zitten. Aangekomen bij het complex en met 2 dozen de trappen naar tweehoog beklommen, bleek dat de sleutel van onze deur, waarachter “Planning en Finance” zich bevindt, in handen te zijn van slechts 2 collega’s, die schitterden in afwezigheid. Ik had ruim de tijd om de rest van “mijn verhuizing” op te halen, terwijl een aantal werknemers doelloos op de galerij aan het wachten waren. Na een kwartiertje was het leed geleden en kwam er één sleutelhouder opdagen.
Computers zijn dus aangesloten, maar voorlopig zijn we nog steeds verstoken van internet. Vooral voor de collega’s een ramp, want nu kan er geen bezoek gebracht worden aan het immens populaire Facebook en You Tube. Het gevolg voor mij is dat ik mijn mail nog steeds thuis in de avonduren afwerk. Allereerst begonnen we maar weer te vegen en te soppen, want door de afrondende bouwactiviteiten, kon het schoonmaakwerk opnieuw beginnen. Na een uurtje “zittend” werk was het etenstijd en bezochten we het gloednieuwe restaurant in de Provinciehuis, dat 200 meter van ons complex verwijderd is. Tot mijn verwondering bleken Sokyou ik bijna de enige gasten te zijn in een ruimte, die er wel een paar honderd mensen kon bergen. Veel bedienend personeel stond werkeloos langs de zijkant te wachten op gasten die er niet waren. Het eten was voor Cambodjaanse begrippen niet heel goedkoop en toen ik terugkwam bij de POE snapte ik waarom het restaurant zo leeg was. Beneden in de gang, trof ik de directeur zittend op de grond tussen een aantal medewerkers aan, gezellig uit allerlei potjes en pannetjes etend, die in het midden van de kring opgesteld waren. Bovengekomen was het op mijn kantoor niet anders: bakjes rijst, vlees en vis waren uit één van de restaurants langs de weg opgehaald en men zat rond de grote tafel lekker te smikkelen. Uiteraard werd ik uitgenodigd mee te eten, maar door ervaring wijzer geworden, eet ik enkel voedsel in en van eetgelegenheden, waarvan ik zeker weet dat het er in de keuken een beetje hygiënisch aan toe gaat. Op deze wijze heb ik in het hele jaar nog geen buikproblemen gehad en ik wil dat graag zou houden, ondanks dat we nu zittoiletten hebben….. Het gevolg van dit beleid is dat ik meestal in een iets duurder segment restaurants eet dan de gemiddelde Cambodjaan.
De middag was van korte duur, want opeens verschenen er twee schilders om de wand achter onze bureaus opnieuw te sauzen en moesten we noodgedwongen onze plastic stoelen verlaten. Hierna waren de werkzaamheden in ons kantoor definitief afgerond………

Hun Sen komt naar ons toe
Een dag voordat de premier zou komen, kregen Sokyou en ik een blauw briefje uitgereikt met de mededeling dat de volgende ochtend op te spelden, zodat we gelegaliseerd waren om binnen te komen. Tegelijkertijd werd ons verteld dat we het beste om 6 uur 's morgens aan konden rijden, wilden we de motoren binnen de poorten parkeren. Dit was ons iets te bar en gezien eerdere ervaringen met opgegeven tijdstippen, besloten we een uurtje later aan te komen, aangezien ons verteld was dat Hun Sen om 9 uur zou arriveren.
Inderdaad konden we de volgende dag om 7 uur niet meer met de motor het terrein op. Alle toegangen waren hermetisch afgesloten op twee smalle toegangspoorten na. Eerst de motoren maar op een veldje verderop parkeren en bij de smalle ingangen aangekomen, moesten we net als op een vliegveld door een detectiepoortje en na gefouilleerd te zijn, werd mijn tas, waarin mijn nette kleding en ontbijt opgeborgen was, half leeggehaald en grondig doorzocht door niet één, maar twee onvriendelijke security beambten. Gelukkig werd het stokbroodje, dat één van hen in zijn handen hield, heel gelaten. Schriften en een dossiermap werden nauwgezet bekeken en ook het fotoboekje met familieportretten werd doorgebladerd. Tot mijn opluchting werd het dure zakmes, dat ik in de plastic zak bij het fruit t.b.v. het ontbijt had gestopt, niet ontdekt. Ook vonden “de graaiers in mijn tas” het duidelijk niet leuk dat ik er een foto van maakte, maar dat had waarschijnlijk wel tot gevolg dat ze het snel afrondden. Na deze hindernis genomen te hebben, zochten we een plekje in de POE voor het ontbijt en om ons om te kleden. Onze tassen lieten we daar achter. Eigenlijk doe ik dat omkleden iedere dag, zo heb ik reiskleding voor de stoffige en regelmatig natte motortocht en kleding, waarin ik werk.
Vervolgens liepen we naar de plaats waar de premier zijn toespraak zou houden. Van verre zagen we een zee van mensen zitten onder een dun tentdoek. Tijdens de wandeling er naar toe, landde er een helikopter op een veld, een paar honderd meter van de plek waar “de opening” plaats zou vinden, gevolgd door nog drie helikopters. Zouden we nu de hele luchtmacht van Cambodja op bezoek hebben? Naar één hefschroefvliegtuig, dat wat apart stond, was een delegatie lopend op weg. Het was inmiddels pas 8 uur en voor de zoveelste maal had ik me qua tijdstip bij de neus laten nemen. Bij de enorme overkapping aangekomen, bleek de ruimte eronder inderdaad bomvol te zitten en naar voren lopend door een smal tussenpad, zagen we dat er praktisch geen stoelen meer vrij waren. Inmiddels was de delegatie bij het podium aangekomen en tot ontsteltenis van Sokyou begaf ik mij nog verder naar voren en stelde me op tussen de vele cameraploegen en fotografen, die zich voor het podium opgesteld hadden, onder het mom van: “gewoon doen alsof je erbij hoort” en wetende: “als buitenlander heb je een streepje voor.” Nadat ik foto’s had geschoten van de speechende Gouverneur van de Provincie en van de aldoor op zijn mobiel kijkende Hun Sen, die in de kranten wel eens de “Facebook premier” wordt genoemd, was het zijn beurt om achter een katheder te gaan staan. Collega’s van de POE, die verderop plaats hadden genomen staken enthousiast hun duim op, toen ze me tussen de fotografen ontdekt hadden. Nadat ik van de speechende premier de nodige plaatjes had geschoten, ging ik, via het smalle pad terug op zoek naar Sokyou, na eerst langs hordes zittende militairen, aflopend in rang, te hebben gelopen. Maar hoe kon ik Sokyou nou terugvinden in deze mensenmassa? Na enkele sms-berichten over en weer had ik haar gevonden en bleek ze bescheiden achterin “de zaal” plaats te hebben genomen. Ze vertelde dat bij haar de schrik er goed in zat. Toen we namelijk samen aan kwamen lopen en de tent genaderd waren, had iemand van de beveiliging op agressieve en onbeleefde wijze aan haar gevraagd of wij verslaggevers van de Cambodian Daily waren, één van de beide Engelstalige kranten in dit land. Ik had van dit incident niet veel gemerkt, want het wemelde van de in zwarte hemden gestoken veiligheidsmensen en de toonzetting was me niet opgevallen, toen hij haar in het langsgaan benaderde. De speech van Hun Sen duurde maar en duurde maar en eigenlijk luisterde niemand, die in onze omgeving zat. Ook was zijn optreden, voor zijn doen erg rustig. In een verslag, geplaatst op 20 april 2014 en getiteld: Hun Sen, één van de langstzittende machthebbers, beschrijft ik een bijgewoonde speech tijdens het onderwijscongres met veel meer emotie. Wellicht is zijn vermoeidheid nog niet over….. (Voor verdere “inside information” over deze leider verwijs ik naar dit verslag.)
In een monoloog van een uur vertelde hij onder andere over de totstandkoming van deze gebouwen, beloofde hij meer scholen voor voortgezet en lager onderwijs te bouwen en sprak hij de hoop uit nog 40 jaar te regeren, blijkbaar een grapje van deze 64 jarige. Uiteraard passeerden de oppositiepartijen de revue, het is immers verkiezingstijd en hieraan verbond hij direct de juiste uitvoering van de wet! Vervolgens werden de genodigden getrakteerd op een stukje geschiedenis, beginnend bij President Lon Nol, juist voor de Khmer Rouge tijd, ook wel marionet van de Amerikanen genoemd, waarmee Hun Sen nu op gespannen voet staat vanwege hun constante “verdediging van de mensenrechten”. Dit alles mondde uit in de conclusie dat hij vrede, stabiliteit en voorspoed gebracht heeft in dit land, na een roerige periode, die tot in de negentiger jaren voortduurde. En dit feit valt niet te ontkennen en dat levert hem, vooral bij de oudere generatie, die enorm geleden heeft onder de Khmer Rouge periode en de tijd erna, nog steeds veel stemmen op. Hun Sen wees er nog even fijntjes op dat Vietnam in 1979 het land verloste van het schrikbewind van de Khmer Rouge en hun leider Pol Pot en dat is indirect een sneer richting oppositie, die de circa 500.000 woonachtige Vietnamezen (door de oppositie aangeduid met het scheldwoord “Yuon”) de schuld van veel problemen geeft. Mocht de oppositie ooit aan de macht komen, dan vrees ik dat de Vietnamezen in dit land hier flink de dupe van kunnen worden en het zou me niks verwonderen dat een massale volkswoede zich tegen hen zal keren, gelegitimeerd door de retoriek van de oppositie. Ook “hierbij” zorgt Hun Sen voor stabiliteit, hoewel velen, ook stemmers op zijn partij, hem een te pro Vietnam beleid verwijten.
In zijn speech kondigde Hun Sen aan dat met Chinees geld een nieuw modern ziekenhuis in Phnom Penh gebouwd gaat worden. Helaas ontbrak de zinsnede op welke wijze hij het niveau van de medische stand omhoog gaat brengen en deze van de corruptie ontdoet. Het nieuwe complex, dat vandaag officieel geopend wordt, zou er zonder financiële inbreng vanuit China niet gestaan hebben en het mooie van China is dat ze dit niet koppelen aan condities, zoals verbetering van de mensenrechten.
Tot slot liet Hun Sen zien dat hij wat bijgeleerd had na de vorige speech, die ik aan mocht horen. Drie jaar geleden verkondigde hij nog tegen ontevreden onderwijzers dat ze blij moesten zijn met het salaris dat ze ontvingen, aangezien ze in de Khmer Rouge tijd voor een handje rijst moesten werken. Dit maal zei hij tegen de leerkrachten dat ze het land trots moeten maken en dat hun salaris afgelopen jaren omhoog gebracht is tot 250 dollar per maand. Helaas moet ik hieraan toevoegen, dat deze opwaardering nog steeds ontoereikend is om een gezin te onderhouden.
Voor een land dat in vrede leeft, zijn de uitgaven en investeringen t.b.v. het leger exorbitant hoog en worden de militairen vertroeteld met bijvoorbeeld fraaie dienstauto’s, die te herkennen zijn aan de speciale nummerborden die ze dragen. Blijkbaar is dit de keus die de regering maakt: beter een sterk en tevreden leger, dan een competent en tevreden onderwijsveld.

Zoals gezegd, na een uur kwam er dan toch een einde aan de rede van Hun Sen, die ook ditmaal voor de vuist weg, zonder papiertje sprak. De hele delegatie ging door het brede middenpad richting de tegenover gelegen Provincial Hall over een daartoe uitgelegde rode loper. Vanuit achter de zaal, liep ik door het smalle tussenpad, tegen de stroom in, richting podium, kwam op het eind eerst de lagere rangorde tegen, gevolgd door de “petten” en “generaals” en sloot aan bij de stoet, die nog maar klein stukje op weg was richting Provinciehuis. Hun Sen liep uiterst links langs het publiek, schudde handen en maakte her en der een praatje. Tussen de genodigden liep ik langzaam in de stoet mee, de premier volgend en op deze wijze liep ik moeiteloos de Provincial Hall in. In de grote hal beneden hield de delegatie halt en verzamelde zich rond een enorme maquette, waarop de toekomstige inrichting van dit gebied te zien is. De enige herkenbare punten waren voor mij het gigantische meer, dat blijkbaar ontstaan is door het afgegraven zand ten behoeve van de aangelegde brede ontsluitingswegen en de enige drie gebouwen die er nu staan: de universiteit, ons kantorencomplex en de Provincial Hall. De maquette laat de situatie over een jaar of 5 zien, als op het braakliggende terrein rond deze drie gebouwen een complete stad met alle voorzieningen is gebouwd. Dit deed mijn gedachten teruggaan naar 1999, toen ik directeur werd van een school met 0 leerlingen in de Vinexwijk de Reeshof in Tilburg, toen er staddeel rond de nieuw opgerichte school werd gebouwd en deed me beseffen in wat voor een bouwput dit groene gebied de komende tijd zal veranderen. Hun Sen kreeg een uitgebreide uitleg, dat met een fel zaklampje werd ondersteund.
Na deze explicatie, werd Hun Sen richting buitendeur geleid en laat die route nou vlak langs mij lopen. Zo dichtbij had ik hem nog niet gezien en maakte (te) snel een foto, die naar later bleek onscherp te zijn. De premier keek opzij, zag mij de foto schieten en stapte onverwachts recht op mij af met uitgestoken hand. Tja, wat doe je dan? Uiteraard schudde ik zijn hand en hij vroeg: “Where are you from?” “I am from Holland, the Netherlands”, antwoordde ik, hopend dat hij één van deze twee namen zou kennen en ik voegde er in mijn beste Khmer aan toe dat ik werkzaam ben op de POE. “You speak Khmer”, concludeerde hij, voordat die zich omdraaide en wegliep. Wat zie je als zo’n man dichtbij staat? Ik zag even geen dictator, maar een vermoeid ogende man van 64, die blijkbaar nog lang niet met pensioen wil. Ik volgde hem met mijn blik totdat hij deuropening uitstapte, omringd door zijn lijfwachten en gevolgd door allemaal “toegewijde” medewerkers, op weg naar een luxe auto die hem terug zou brengen naar één van de helikopters…..
Even later vertelde ik collega’s die voor de ingang van de POE nog wat na stonden te praten over mijn ontmoeting. Ze kwamen niet meer bij van het lachen en vroegen: “Heb je zo Hun Sen te woord gestaan?” Ik snapte deze reactie niet en zei dat ik dat inderdaad had gedaan. Luid lachend wezen ze op mijn blauwe “vrijkaartje” dat ik met een paperclip vastgemaakt en één van hen zei: “Je mag dan wel een beetje Khmer praten, maar lezen lukt je blijkbaar niet. Je kaartje zit onderstboven”. Toen ik dat hoorde schoot ook ik in de lach, hier kon ik de humor wel van inzien.

Het pesten van de oppositie gaat onverminderd voort
De commune verkiezingen naderen met rasse schreden en buiten de “Engelstalige” kranten merk je er weinig van in het dagelijkse leven. De Minister van Binnenlandse Zaken dhr. Sar Kheng lanceerde 2 maanden geleden een opmerkelijk voorstel. Zijn Ministerie had ontdekt dat vele council posities, uiteraard door oppositieleden bezet, onrechtmatig werden ingenomen. (De gekozen communechief bestuurt samen met de gekozen councilleden de commune.) In 2012 won de combinatie van de Sam Rainsy Party (SRP) en de Human Rights Party (HRP) van Kem Sokha 2995 van de 11.450 commune council plaatsen. Dat is ongeveer 26%, maar de oppositiepartij wist dit maar in 2% van de gevallen om te zetten in de hoogste post: commune chief. Aangezien beide partijen zijn opgegaan in de nieuwe partij CNRP, nemen de afgevaardigden die gekozen zijn onder de noemer van hun oude partijnaam een illegale positie in volgens deze minister.
Hij baseert zich hierbij op de Wet van de Politieke Partijen, waarin staat dat bij lidmaatschap van meerdere politieke partijen enkel de meest recente, CNRP dus, valide is, maar daar zijn ze “nog” niet voor verkozen. Het gevolg is dat deze “illegalen” niet meer mogen deelnemen aan de vergaderingen en dat de lonen van degenen die dit aangaan niet meer uitbetaald worden tot de verkiezingen van begin juni.
Twee weken erna garandeerde Hun Sen “zijn” commune officials, mochten zij hun baan verliezen bij de komende verkiezingen, doorbetaling van hetzelfde loon door de partij, onder het mom van: “Wij laten onze mensen niet vallen”. Tevens werd er nog eens flink uitgehaald naar de slogan van de oppositie en deze werd eveneens illegaal genoemd: “Change commune chiefs who serve the party and replace them by commune chiefs who serve the people”. Je zou je af kunnen vragen of de regeringspartij er ondertussen niet alles aan doet om deze slogan te bevestigen.
“De betaling uit de partijkas” moeten we misschien ook maar met een flinke korrel zout nemen. Bij de begrotingsbehandeling in november vorig jaar was namelijk de grote vraag: Waar gaat al het geld heen? De grootste uitgavenpost van de regering is “unallocated” en valt onder de noemer onvoorziene uitgaven. Dat blijkt ruim 1/6 deel van het totale budget te zijn en bedraagt bijna 845 miljoen dollar. Preap Krol , director van TI (Transparanty International) had het volgende commentaar: "Het begrotingsproces is niet transparant en de hoeveelheid informatie die is bijgevoegd is te abstract voor iedereen, die de begroting nauwkeurig wil analyseren.” Natuurlijk niet vreemd in een land waar de corruptie welig tiert.
Tussen de verkiezingscampagnes van beide rivaliserende partijen huist een wereld van verschil. De “rijke” CPP, smijt met cadeaus en geld om de nodige stemmen binnen te halen. Dat is met zo’n grote post “onvoorzien” waarschijnlijk best te bekostigen. Zo ontvingen de studenten, die 8 mei de opening door Hun Sen bijwoonden ieder 5000 Riel (€1,25) Het bezoeken van een CNRP bijeenkomst kost de mensen geld en zij komen dus doelbewust en gemotiveerd voor de boodschap die er uitgedragen wordt.

Persoonlijk verwacht ik dat de verkiezingen van 4 juni een graadmeter zullen zijn voor de opstelling va Hun Sen naar de volgende landelijke verkiezingen. Wordt het een makkelijk overwinning, dan zal dit “soepeler” zijn dan wanneer het de oppositie veel stemmen zal krijgt. In dat geval ziet het er somber voor ze uit, want deze regering zal de macht nooit en te nimmer “vrijwillig” uit handen geven, wat de verkiezingsuitslag ook moge zijn!

Het “voorarrest” van de 4 leden van de mensenrechten organisatie Adhoc en voormalig voorzitter Adhoc, die vice-voorzitter was van het verkiezingscomité NEP, is opnieuw met een half jaar verlengd. Deze 5 zitten al een jaar vast vanwege de aanklacht van omkoping in de zaak Kem Sokha, die zelf sinds december als vrij man rondloopt, na zich maandenlang in het hoofdkantoor opgesloten te hebben. Voorarrest is op deze wijze meer een veroordeling. Het lijkt er steeds meer op dat deze 5 gebruikt worden als voorbeeld om “angst” te creëren en oppositiegeluiden, met name van mensenrechtenorganisaties, “monddood” te maken. En dat lijkt zijn uitwerking te hebben: Adhoc heeft een jaar lang geen verslag uitgebracht en houdt zich op de achtergrond, in de hoop zijn mensen vrij te krijgen. “Het onderzoek loopt nog steeds en is niet afgerond”, is de summiere toelichting van de aanklager op het verlengde voorarrest.
De 5 zijn collectief finalist bij de Internationale Human Rights Award: “the Martin Ennals Award”, ook wel de “Nobelprijs voor mensenrechten” genoemd. Door deze nominatie wordt internationaal de spotlights op deze gevangen mensenrechtenactivisten gezet. In oktober zal de prijsuitreiking in Genéve plaatsvinden. Ik ben bang dat deze activisten, mochten ze de prijs in de wacht slepen, deze niet persoonlijk in ontvangst kunnen nemen, aangezien ze dan nog steeds in gevangenschap zullen zitten, tenzij de vermoeid ogende man zijn hand over zijn hart strijkt en anders besluit…….

Met deze woorden had ik dit verslag willen beëindigen, ware het niet dat diezelfde Hun Sen een dag later zijn schaapskleren had uitgetrokken en ingeruild voor zijn 5 sterren generaals uniform. Hierin verkondigde hij bij een bijeenkomst ter ere van Veteranendag, aan 3000 bijeengekomen militairen, dat alle protesten gedurende de verkiezingen met harde hand neergeslagen zullen worden en waarschuwde voor een burgeroorlog als de regeringspartij de verkiezingen zou verliezen. “De CPP heeft dit land grootgemaakt en de oppositie heeft niets voor de mensen gedaan. Die bereikte doelen moeten beschermd worden.” Hij bleef maar herhalen dat het oorlog wordt als de regeringspartij verslagen zal worden. “De CPP moet de verkiezingen winnen, iedere verkiezing. Oorlog zal uitbreken als de CPP het land niet meer regeert.”
Viersterren generaal Kun Kin, versterkte tijdens diezelfde bijeenkomst, weer eens de twijfel over de neutraliteit van het leger, door zijn waarschuwing aan de aanwezigen loyaal te blijven aan de CPP. “Wij steunen onze Samdach” verkondigde de legerleider, die door Human Rights Watch omschreven wordt als “the premiers axe (bijl) man”. Soldaten die niet loyaal zijn kregen de volgende waarschuwende woorden mee: “Pas op, om niet door een bliksemflits geraakt te worden”.

Met deze dreigende oorlogstaal sluit ik af, vanuit het “vredelievende” Cambodja, benieuwd wat de verkiezingen op 4 juni gaan brengen,

met vriendelijke groet,
Li hai,
Marcel Gerritse,
marcelger8@hotmail.com
www.bibliothekenvoorcambodja.nl